High performers en burnout: zo houd je toppresteerders mentaal gezond

3 jan ‘23
4 min
Werkprestaties
Redactie OpenUp
Gecontroleerd door psycholoog Eva Rüger
Stel je voor: je wint een taart-eetwedstrijd en als prijs krijg je nog meer taart. Zo kan het voelen om een toppresteerder te zijn: hard werken en als gevolg meer werk krijgen. Dit heeft z’n prijskaartje, want problemen in mentaal welzijn (waaronder burn-out) komen vaker voor bij toppresteerders. 

 

Wat kun je als HR-professional of manager doen om mentale uitdagingen bij high-performers te herkennen en te voorkomen? Deze vragen spelen in bijna iedere organisatie, maar in het bijzonder bij organisaties die grotendeels uit toppresteerders bestaan. Denk aan consultancy’s, de advocatuur en organisaties in de financiële sector. 

 

Waarom komt burn-out vaker voor onder high-performers?

 

Eén op de vijf toppresteerders heeft te maken met mentale uitdagingen. Is dat hun eigen schuld? Toppresteerders nemen toch zelf meer werk aan, jagen promoties na en werken vaker overuren?

 

Ja en nee. Werkgewoontes van toppresteerders verklaren gedeeltelijk waarom ze vaker met mentale uitdagingen kampen. We zien bij OpenUp daarvoor de volgende redenen (vergeef ons een kleine generalisatie): 

 

  • Een triatlon volbrengen, een meesterwerk schilderen, de Mont Blanc beklimmen: toppresteerders op werk zijn vaak ook toppresteerders in hun privéleven. Rust is ondergeschikt.
  • Toppresteerders hebben vaker bewijsdrang. Tegenover zichzelf en tegenover anderen. Ze willen telkens weer een beetje beter worden. 
  • Als je weet dat een client duizenden euro’s per dag betaalt voor je diensten, dan voel je je minder geoorloofd om een off-day of zelfs off-week te hebben.

Maar ook bedrijfsgewoontes leggen – vaak onbewust – druk op het mentaal welzijn van toppresteerders:

  • Toppresteerders krijgen lastigere projecten toegewezen.
  • Van toppresteerders wordt verwacht dat ze minder presterende werknemers ondersteunen.
  • Toppresteerders worden vaker om hulp gevraagd voor zaken die buiten hun eigen werk vallen .
  • In ‘top tier’ bedrijven geldt vaak een up-or-outsysteem (je maakt promotie, of je wordt ontslagen) of strijden meerdere werknemers voor dezelfde promotieplek.
  • (Extreem) overwerken wordt als normaal onderdeel van de rol beschouwd of zelfs toegejuicht.
  • Er heerst een cultuur waarin het openlijk bespreken van gevoelens als ‘niet cool’ wordt beschouwd. 

 

Hoe herken je mentale uitdagingen bij toppresteerders?

 

De aller makkelijkste manier om mentale uitdagingen bij medewerkers te herkennen is natuurlijk als ze het je zelf vertellen. Een cultuur waarin gevoelens openlijk besproken kunnen worden is daarom van het grootste belang. Daarover later meer. 

Andere signalen van mentale uitdagingen of zelfs burnout zijn:

 

  • Afwezig overkomen en weinig betrokkenheid tonen tijdens meetings en evenementen
  • Fysieke afwezigheid bij sociale activiteiten
  • Afname in productiviteit
  • Frequente ziekmeldingen
  • Een kort lontje, snel geïrriteerd raken
  • Slecht om kunnen gaan met feedback
  • Vergeetachtigheid en slordigheidsfouten
  • Klagen over moeheid, slechte nachtrust en pijn (bijvoorbeeld hoofdpijn, nekpijn en rugpijn)

 

Niet alle HR-professionals of managers zijn opgeleid in het herkennen van signalen van een verlaagd mentaal welzijn. De psychologen van OpenUp spijkeren de kennis binnen jouw organisatie daarom graag bij.

Als je dan toch bezig bent: het is waardevol iedere werknemer te leren signalen van mentale uitdagingen te herkennen. Je bent niet altijd aanwezig, dus voor teamleden onderling is het vaak makkelijker bij elkaar een oogje in ’t zeil te houden. 

 

Wil je op de hoogte blijven van geestelijke welzijn op het werk? Word dan lid van onze nieuwsbrief voor regelmatige updates en ideeën.

Hoe help je toppresteerders mentale uitdagingen en burn-out te voorkomen?

 

Anyways, als bovengenoemde signalen zich voordoen is het eigenlijk al te laat. Liever wil je mentale uitdagingen voorkomen. Hoe je dat doet:

 

1. Laat toppresteerders (af en toe) hun eigen projecten kiezen

 

Zo voorkom je dat de lastige projecten altijd naar de toppresteerders gaan. En kunnen toppresteerders kiezen voor een minder complex project als hun mentaal welzijn daarom vraagt.

 

2. Stimuleer openheid over gevoelens

 

Er valt een bibliotheek vol te schrijven over hoe je een open bedrijfscultuur creëert. In dit e-book vind je een goede handleiding.

 

3. Wees als organisatie zelf open over gevoelens

 

Deel in bijvoorbeeld nieuwsbrieven, podcasts of video’s wekelijks of maandelijks verhalen van collega’s en hun mentale uitdagingen. Laat zeker ook degenen op hogere posities aan bod komen: zij vervullen een voorbeeldfunctie. 

 

4. Maak wekelijkse ‘openheid en transparantie’-meetings onderdeel van de vaste routine

 

Bij managementconsultancy BCG vullen medewerkers wekelijks een survey in over hun gevoelens en energielevel. Deze worden vervolgens met het projectteam besproken. Wees strikt op het doel van deze meetings: het is niet de bedoeling werkinhoud te bespreken.

 

Laat periodiek een professional aansluiten. Iemand met kennis van bijvoorbeeld organisatiepsychologie. Heb je zo iemand intern? Fantastisch! Zo niet, dan heeft OpenUp een buslading aan professionals die klaarstaan om te helpen.

 

5. Creëer goede secundaire arbeidsvoorwaarden voor mentaal welzijn

 

Wees genereus met vakantiedagen en periodiek langer (onbetaald) verlof. Bied daarnaast een serieus pakket aan extra voorwaarden. Zoals onbeperkt toegang tot de begeleide groepssessies en één-op-ééngesprekken met psychologen van OpenUp.  

 

6. Voer een ‘no questions asked’-beleid als iemand een extra vrije dag nodig heeft

 

Als iemand aangeeft dat die zich onwel voelt, laat die dan gelijk stoppen met werken voor de dag, zonder een uitgebreide verantwoording te eisen. Spreek af de volgende dag verder te praten over wat er aan de hand is.

 

Wees vervolgens ook soepel met het geven van meer vrije dagen of van het switchen van project als de mentale staat van de werknemer daarom vraagt. 

 

7. Maak (extreem) overwerken niet de norm

 

We horen nogal eens verhalen over teams die nachten doorhalen, die als stoere krijgers worden toegejuicht. Wat ons betreft is dit een no-go.

 

Natuurlijk, soms vergt een project een extra push richting de eindstreep. Maar wanneer lange werkdagen en het werken in weekenden standaard verwacht wordt, dan heb je een ideaal recept voor burnout.

 

8. Evalueer stressvolle elementen in de organisatie

 

Een up-or-outsysteem is een belangrijke succesfactor van hoog presterende bedrijven: alleen de beste werknemers blijven over. Maar het is ook een enorme stressfactor. Evenals het werken van overuren. Onderzoek – door middel van surveys of interviews – welke factoren werknemers als stressvol ervaren en onderzoek in hoeverre deze de organisatie nog dienen of juist tegenwerken. 

 

9. Geef één of meerdere ‘you-days’ per jaar

 

Vakantiedagen moeten vaak van tevoren ingepland worden. Een you-day (of hoe je het ook wil noemen) kan à la minute worden ingezet, wanneer iemand dat even nodig heeft om op adem te komen. De werknemer hoeft geen uitleg te geven waarom die een vrije dag kan gebruiken, als die dat niet wil.

 

Toppresteerders zijn van onschatbare waarde voor iedere organisatie. Laten we dat vooral zo houden, door hun mentaal welzijn gezond te houden.

 

Benieuwd wat OpenUp precies doet om medewerkers van meer dan 650 organisaties mentaal gezond te houden? 👉🏼 Kijk eens hier of plan een korte demo in.

NL-blog-activation
Maandelijkse nieuwsbrief

Blijf up-to-date

Schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste blogs, webinars, interviews en informatie over mentaal welzijn voor jouw medewerkers.