In dit artikel lees je hoe jij als manager het moeilijke proces van het ontslaan van werknemers kunt navigeren en hoe je ze daarbij kan ondersteunen met behulp van OpenUp.
Waarom is ondersteuning van mentale gezondheid zo belangrijk bij ontslag?
Werknemers ontslaan heeft een enorme impact. Na een golf van ontslagen in het bedrijfsleven tijdens de Grote Depressie stegen de symptomen van depressie in Europa met 3,4 procent. Deze cijfers waren nog hoger wanneer bedrijven onverwachts hun deuren moesten sluiten.
Werknemers verliezen niet alleen hun inkomen, maar ook hun routine, doelen, bepaalde sociale relaties, status en natuurlijk de activiteiten die ze dagelijks bezighouden.
Volgens academicus Marie Jahoda zijn dit de vijf onzichtbare functies van werk. Functies die je niet direct ziet, maar wel direct invloed hebben op iemands mentaal welzijn.
Misschien was jij als manager al een tijdje op de hoogte van de onvermijdelijke ontslagen die eraan zaten te komen. Misschien niet. Maar hoe dan ook komt het nieuws voor werknemers vaak als een schok. Ze hebben het gevoel dat de grond onder hun voeten wordt weggerukt. Het is daarom belangrijk om je goed op de gesprekken voor te bereiden en je in te leven in de gevoelens waarmee je team worstelt.
De manier waarop je met zo’n situatie omgaat, kan ook van invloed zijn op de rest van je carrière. De kans bestaat immers dat je jouw voormalige collega’s bij andere bedrijven weer tegenkomt of dat ze talent kennen dat je in de toekomst graag in je team wilt opnemen.
Maar je kunt er ook voor zorgen dat jouw werknemers gratis en onbeperkt psychologische ondersteuning krijgen tijdens het hele proces. Met deze vijf tips van psycholoog Marina Pacini kun je je werknemers zo goed mogelijk ondersteunen, zowel tijdens als na het ontslagproces:
1. Bereid je voor
Ook al is er in zulke situaties niet altijd veel tijd om te communiceren, toch wil je het gesprek altijd goed voorbereiden en aan bepaalde normen voldoen.
“Met het aankondigen van een ontslag worden gevoelens gekwetst en kampen collega’s met uitdagende emoties, zoals onzekerheid en ongeloof”, zegt Marina.
Je kunt niet verwachten dat managers zulk levensingrijpend nieuws vlekkeloos communiceren zonder hier een emotionele reactie op te hebben, zelfs als ze niet persoonlijk door de beslissing worden geraakt. Sterker nog: een emotionele reactie is heel normaal.
Er zijn enkele dingen waar je je als manager bewust van kunt zijn als je een aankondiging doet over ontslagen. “Spreek je boodschap duidelijk uit en deel je gevoelens met je team”, raadt Marina aan.
“Je kunt je werknemers ook vragen hoe het met ze gaat, welke vragen en zorgen ze nog hebben en ze vooral de tijd geven om het nieuws te verwerken.”
Het belangrijkste is de manier waarop je de boodschap overbrengt. “Houd altijd een kalme en empathische toon aan”, adviseert Marina.
2. Communiceer op een open en transparante manier
Moeilijke gesprekken als deze kun je het beste persoonlijk voeren en niet via een videogesprek. Reserveer bijvoorbeeld een vergaderruimte om het nieuws te brengen, zodat de medewerker na afloop de tijd heeft om even stil te staan bij de beslissing.
“Zorg dat je genoeg tijd hebt, zodat de werknemer ook zijn eigen mening kan geven”, geeft Marina aan.
Je kunt bijvoorbeeld ook even de ruimte verlaten en later terugkomen. “Check in bij de medewerker en vraag hij/zij/hen wat privacy nodig heeft voordat je verder gaat met het gesprek.
Stel vragen als: ‘Hoe gaat het met je?’, ‘Hoe kan ik helpen?’ en ‘Wat heb je nodig?’. Dit kan helpen om de werknemer te kalmeren en te troosten.”