Wat is stress?

Het leven in de moderne wereld voelt soms overweldigend. Veel mensen ervaren stress. Maar merk je dat je last hebt van terugkerende spanning, zorgen of angstige gedachten? Dat kan een teken zijn dat het tijd is om die aan te pakken.

 

Het nut van stress

 

Misschien herken je het gevoel voordat je iets moet zeggen tegen een grote groep mensen. Je hartslag stijgt, je krijgt het warm, je ademhaling wordt hoger… Stress, druk of spanning is de reactie van ons lichaam op een spannende situatie. 

 

En het is niet per se negatief. In de basis is stress een nuttig middel om ons te beschermen tegen gevaar. Het activeert de ‘vecht-of-vlucht’ modus, zodat we alert blijven en in actie komen. Maar in het moderne leven wordt de stressreactie in je lijf al snel getriggerd door allerlei andere situaties, waarin je niet direct in levensgevaar bent. 

 

Wat gebeurt er als je stress ervaart? Je lichaam reageert door de ‘stresshormonen’ adrenaline en cortisol aan te maken. Die zorgen ervoor dat er meer bloed naar je hart en spieren gaat. En je hersenen ontvangen de boodschap dat je je in een ‘gevaarlijke situatie’ bevindt.

 

 

Het verschil tussen stress en angst

 

Stress is een reactie op een specifieke gebeurtenis of situatie. Je lichaam laat je weten dat er potentieel gevaar is, maakt je alert en bereidt je voor op het nemen van actie. Daar en op dat moment.

 

Naast stress, druk of spanning kun je ook gevoelens van angst ervaren. Angst is een aanhoudend gevoel van spanning, onrust of bezorgdheid. Het kan een constante stroom van zorgen veroorzaken die niet weggaan, ook niet als je je niet (meer) in een stressvolle situatie bevindt. 

 

Stress en angst(ige gedachten) zijn vaak te herkennen aan vergelijkbare signalen in je lichaam. Toch verschillen ze dus wel degelijk: terwijl stress eigenlijk altijd een reactie op een externe situatie is, steekt angst vaak de kop op zonder dat je een duidelijke oorzaak voor kunt aanwijzen.

 

 

Uitdagingen met stress en piekeren

 

Als je worstelt met een van deze vragen, kan het goed zijn om aan de slag te gaan met de oorzaken van stress en spanning in je leven:

 

• “Ik maak me vaak druk over de toekomst”
• “In de weekenden kan ik niet genieten van mijn vrije tijd”
• “Ik ervaar zo veel stress, dat ik soms bang ben dat ik eraan onderdoor ga”

 

 

Stress en je mentale welzijn

 

Gezonde spanning kennen we allemaal. Tot een zeker niveau is stress nuttig en kan het zelfs motiverend werken. Maar zodra stress chronisch wordt of verandert in angst, gaat het zijn tol eisen. Je lichaam staat dan constant in de stressreactie of overlevingsstand en kan niet (genoeg) herstellen.

 

Langdurige spanning en angst hebben meerdere nadelen voor je welzijn. Een paar voorbeelden zijn: een gespannen lichaam, hoofdpijn, last van je maag, slecht slapen, sneller emotioneel reageren, gespannen relaties met anderen en je algeheel minder gelukkig voelen. Het kan ook leiden tot ernstiger aandoeningen zoals depressie en burn-out.

 

Omgaan met stress en spanning is belangrijk om je mentale en fysieke gezondheid te beschermen. En hoewel je niet altijd invloed hebt op de stressvolle situaties waarmee je in het leven te maken krijgt, kun je wél je reactie erop (proberen te) veranderen.