Marian* was al drie jaar samen met haar partner toen ze vreemdging. Er was geen aanleiding voor, het gebeurde heel geleidelijk. “Mijn partner was erg gestrest op zijn werk en aangezien ik vaak vanuit huis werkte met mijn beste vriend, begon ik steeds meer van mijn leven met hem te delen in plaats van met mijn partner,” legt Marian uit. Langzaamaan kreeg ze het gevoel dat ze op emotioneel vlak dichter bij haar beste vriend stond dan bij haar partner.
Op een avond, vlak voordat ze afscheid namen, gebeurde er iets. “In een dronken bui gaven we toe dat we elkaar leuk vonden en bevestigen we onze gevoelens met een hartstochtelijke kus.” Na de kus werd Marian overmand door schuldgevoelens. Aan de ene kant wond de kus haar op, maar aan de andere kant riep het de vraag op hoe ze dit probleem ging oplossen en haar relatie zou voortzetten.
“Ik heb het de volgende dag meteen aan mijn partner verteld, wat heel moeilijk was. Ik kon gewoon niet liegen en zeggen dat de kus niets betekende,” zegt Marian. Als gevolg liep hun relatie stuk. “Hij had het gevoel dat ik niet echt zeker van hem was en hij kon niet bij iemand blijven die gevoelens had voor een ander.”
Achteraf denkt Klara dat ze eerder een einde had moeten maken aan haar relatie van tweeënhalf jaar. Ze kon het niet over haar hart verkrijgen – tot er plotseling een nieuwe man in haar leven verscheen. “Hij triggerde een aantal hechtingsbehoeften uit mijn jeugd en gaf mij aan wat ik miste in mijn relatie,” legt ze uit.
Ze scheidde van haar partner om uit te vinden waar ze werkelijk naar verlangde – los van de affaire. Maar ze vertelde hem niet over de nieuwe man in haar leven, omdat ze haar partner niet nog meer verdriet wilde aandoen. “Ik werd bevangen door zowel euforische gevoelens als enorme adrenaline omdat ik zojuist mijn hele leven op z’n kop had gezet – ik moest tegelijkertijd omgaan met mijn prille verliefdheid en grote levensveranderingen.”
Klara is nu verloofd met de persoon met wie ze een affaire had. Toch heeft ze geen rooskleurig beeld van alles wat er gebeurd is. “De verhouding heeft veel pijn veroorzaakt, zelfs nadat ik van mijn partner gescheiden ben. Degene met wie ik een affaire had, werd verscheurd door twee vrouwen en koos aanvankelijk voor de andere vrouw, voordat we beseften dat we niet zonder elkaar konden,” legt ze uit.
Op het moment dat ze vreemdging, had Anna al langere tijd het gevoel dat haar partner emotioneel afwezig was. “Toen ik afsprak met een goede vriend bij wie ik me op mijn gemak voelde, lag het voor de hand dat van het één het ander zou komen,” legt ze uit.
Na afloop was ze in tweestrijd: aan de ene kant voelde ze zich verschrikkelijk, maar aan de andere kant was ze ook blij met de emotionele band die eruit voortkwam.
Aanvankelijk zei Anna zei niets. Pas twee jaar later vertelde ze haar partner wat er was gebeurd. “Het kwam eruit op een moment waarop ik me emotioneel veilig voelde,” legt Anna uit.“Ik was in de veronderstelling dat hij het zou laten gaan, omdat we inmiddels een tijd verder waren. Maar hij was niet oprecht over zijn gevoelens, dus de situatie bleef onopgelost.” Uiteindelijk zijn Anna en haar partner uit elkaar gegaan.
Misschien herken je jezelf wel in deze verhalen of heb je zelf iets vergelijkbaars ervaren. Maar waarom gaan we eigenlijk vreemd? We vroegen het onze psycholoog Pia Linden.
Er zijn genoeg verhalen over mensen die vreemdgaan terwijl ze gelukkig zijn in hun relatie. Maar in veel relaties, zoals uit de ervaringen van Klara, Anna en Marian blijkt, speelt er meer onder de oppervlakte. Er zijn een aantal factoren die de kans op vreemdgaan verhogen.
“Ontrouw komt meestal voor als er sprake is van afstand of onenigheid tussen de partners,” legt psycholoog Pia Linden uit. “Dat kan zijn omdat iemand zich eenzaam of onbegrepen voelt, of omdat er niet aan hun verwachtingen wordt voldaan binnen de relatie.”
Voor Pia hangt een gezonde relatie vaak samen wederzijdse verwachtingen. “Het is altijd een goed idee om bij jezelf na te gaan wat je eigen verwachtingen voor een relatie zijn, en deze samen regelmatig te evalueren. Zo kun je beiden op een constructieve manier werken aan onvervulde behoeften of samen besluiten dat de relatie niet aan jullie verwachtingen voldoet.”
Bovendien kun je al in een vroeg stadium aan je relatie werken. “Praten is alles. Wanneer je je verwachtingen uitspreekt, kun je daar als stel aan werken. Als je bijvoorbeeld meer spanning zoekt, kun je samen bedenken hoe dat eruit zou kunnen zien,” zegt Pia.
💡Ook interessant om te lezen: Een Praktische Gids voor Betekenisvolle Relaties
Elke relatie – zelfs een affaire – ontstaat als gevolg van de juiste (bio)chemie. Wat gebeurt er in ons lichaam als we iemand aantrekkelijk vinden?
Verliefdheid gaat gepaard met een sterke cocktail van hormonen. Adrenaline, oxytocine, vasopressine, testosteron, dopamine en serotonine zijn de belangrijkste hormonen en neurotransmitters die op deze momenten door je lijf gieren. Oxytocine staat ook wel bekend als het ‘knuffelhormoon’. Onze hersenen geven dit hormoon af wanneer we een sterke of intieme band voelen. Door oxytocine voelen we ons minder gestrest en zelfverzekerder, en hebben we meer vertrouwen in andere mensen.
Wetenschappelijk onderzoek wijst erop dat de mate waarin mensen trouw zijn genetisch wordt bepaald door het zogenaamde ‘trouwheidsgen’. Het beloningssysteem van de hersenen heeft receptoren voor het hormoon vasorepressine. Hoe hoger de dichtheid van deze receptoren, hoe trouwer de partner – althans volgens een onderzoek op woelmuizen.
Moet ik het opbiechten of niet? Dit is een vraag waar veel mensen mee worstelen, of ze nu eenmalig zijn vreemdgegaan of een langdurige affaire hadden of hebben. “Er is geen gemakkelijke manier om iemand te vertellen dat je bent vreemdgegaan. Het is belangrijk om te bedenken wat je met dit gesprek wilt bereiken,” legt Pia Linden uit.
Ten eerste is het belangrijk om voor jezelf op een rijtje te zetten wat deze daad van ontrouw betekende. “Denk na over hoe deze situatie tot stand is gekomen. Wat heeft eraan bijgedragen? Wat waren je redenen? Welke verwachtingen over je relatie gingen schuil achter dit gedrag?”
Het is het vooral belangrijk om te vertellen wat je hebt gedaan en welke gevoelens daarbij kwamen kijken. “Zorg ervoor dat je alles helder verwoordt, geen vage termen gebruikt en niets aan interpretatie overlaat. Zeg bijvoorbeeld: “Ik heb drie keer seks gehad met X” in plaats van “Ik heb een paar keer seks gehad met een ander”. Probeer deze moeilijke situatie niet te bagatelliseren door te liegen. Wees bereid om op (plastische) details in te gaan.”
Dit is niet het juiste moment om je gedrag te verdedigen. “Zorg ervoor dat je eerlijk bent – ook tegen jezelf – over wat tot de ontrouw heeft geleid,” zegt Pia.
Belangrijk: zelfs als je iets hebt gedaan dat als onacceptabel wordt beschouwd binnen je relatie, betekent dit niet dat je nu altijd de zondebok bent. Psycholoog Pia Linden legt uit: “Vreemdgaan geeft niemand het recht om je aan te vallen of de situatie te misbruiken. Je hoeft je recht op privacy niet op te geven of je leven door iemand te laten beheersen, alleen omdat je bent vreemdgegaan.”
📚 Dit vind je misschien ook interessant: Zo Voer Je een Moeilijk Gesprek met Iemand
Een relatietherapeut is de beste persoon om jullie te helpen actief aan je relatie te werken. Ook krijg je daar de gelegenheid om aan je wederzijdse verwachtingen te werken. Een gesprek met een psycholoog van OpenUp kan een belangrijke rol spelen als je overweegt een affaire op te biechten of als je wilt uitzoeken wat je nu werkelijk wilt in je relatie.
*Namen zijn gefingeerd om de privacy van de betrokkenen te beschermen.
Interactieve groepssessies en masterclasses om ervaringen te delen en praktische inzichten op te doen
Gemakkelijk toegang tot online sessies & chats met een gecertificeerde psycholoog, wanneer je wilt.
Online cursussen & self-care materialen voor het verbeteren van je mentaal welzijn in je eigen tempo.
Levensstijl
Mindfulness
Slaap
Stress en piekeren
Relaties
Werkprestaties
Zelfvertrouwen
Zingeving
