Zo voer je een moeilijk gesprek met iemand: 5 tips van een psycholoog

 

Toch kan je er meer vertrouwd mee raken en beter in worden, zodat het minder ongemakkelijk voelt. Psycholoog Emma White legt uit waarom we het lastig vinden en deelt tips om een moeilijk gesprek te voeren.

 

Een moeilijk gesprek voeren maakt kwetsbaar

 

“Wat het spannend maakt, is dat je je kwetsbaar opstelt”, vertelt Emma White, psycholoog bij OpenUp. “Je geeft aan hoe je je voelt of hoe iemand anders je laat voelen. Dit kan aanvoelen als een risico, bijvoorbeeld om gekwetst of afgewezen te worden.”

 

We willen als mensen graag ergens bij horen en de goede vrede binnen de groep bewaren. Emma: “Het voeren van een moeilijk gesprek is riskant omdat het sociale cohesie ondermijnt. Maar besef je wel dat deze cohesie vaak al verstoord is voordat je het gesprek voert. Want er loopt iets niet goed tussen jou en de ander, of deze het nu wel of niet doorheeft.”

 

Ook interessant 👉 Wil je een (moeilijk) gesprek aangaan op je werk? Lees ook: Zo voer je een goed gesprek met je manager

 

 

Zwijgen maakt het alleen maar erger

 

Wanneer het om kwesties gaat die belangrijk voor ons zijn, is het belangrijk dat we niet stil blijven. Silence is bliss, wordt vaak gezegd, maar stilte is zeker niet altijd het antwoord: dat wat we níet zeggen, zegt vaak ook heel veel. Er hangt dan letterlijk iets in de lucht, een bom die elk moment kan barsten.

 

Emma: “Het niet aankaarten van waar je mee zit, leidt juist vaak tot meer problemen dan wanneer je het wel doet. Zoals Brené Brown (2010) in haar baanbrekende onderzoeken laat zien, heeft het tonen van kwetsbaarheid lef nodig en is het essentieel voor het leiden van een gelukkig leven. Als wij niet met lef moeilijke gesprekken voeren, blijven we vastlopen en is de kans groot dat onze behoeftes en grenzen niet gerespecteerd worden.”

 

Hoe ga je om met angst voor een moeilijk gesprek?

 

Spannend zal het altijd blijven, maar je kunt wel leren beter met je angst voor een moeilijk gesprek om te gaan. Emma: “Probeer vooral bewust stil te staan bij hoe je je voelt, wat je denkt en hoe je je gedraagt.

 

Erken dat het oké is – en normaal – om het spannend te vinden, en dat wat je denkt vaak een default reactie is op een spannende situatie. Door op een bewuste manier jouw spanning te observeren en ervaren, krijg je meer controle over de situatie en zal je zien dat de spanning afneemt.”

 

Je gedachten uitdagen kan ook een goede manier zijn om meer grip op de situatie te krijgen. Stel jezelf vragen als: ‘Waar ben ik nou echt bang voor?’, ‘Wat is het ergste dat kan gebeuren?’, en ‘Wat is daadwerkelijk de kans dat dit gebeurt?’.

 

Emma: “Het kan helpen om alles op te schrijven wat in je opkomt, vlak voor het gesprek. Hierdoor verplaats je letterlijk je gedachten vanuit je hoofd naar het papier en creëer je meer ruimte om met focus en aandacht het gesprek in te gaan”.

 

Een andere waardevolle tip is om de aandacht te verleggen naar wat het gesprek je kan opleveren, in plaats van wat er mis kan gaan. Emma: “Vaak leggen we alle nadruk op de spanning die we voelen. Terwijl het een verademing kan zijn om na te denken over wat juist de positieve uitkomsten van zo’n gesprek kunnen zijn.”

 

5 tips bij het voeren van een moeilijk gesprek

 

Hoe bereid je een moeilijk gesprek het beste voor en wat kan je praktisch doen? Emma deelt haar tips.

 

1. Maak voor jezelf duidelijk: wat voel, wat wil ik, en wat is mijn aandeel?

 

“Bij het voorbereiden van een moeilijk gesprek wil je eerst goed voor jezelf helder krijgen hoe je je voelt en wat je graag uit het gesprek wilt halen. Denk ook na over wat jouw aandeel is geweest in het geheel, want waar een conflict is tussen twee personen, hebben beiden een rol gespeeld.

 

Door hierop te reflecteren, kan je veel leren. Is er iets wat je de volgende keer anders wilt doen? Wanneer jij de verantwoordelijkheid pakt, motiveer je een ander om dit ook te doen.

 

Hoe mooi is het als beide partijen inzien wat hun rol is geweest en jullie samen gaan kijken naar hoe dit anders kan? It takes two to tango en met alleen vingers wijzen kom je zelden verder.”

 

2. Bekijk de situatie vanuit het perspectief van de ander

 

“Wees zo nieuwsgierig mogelijk. Ga het gesprek in met de assumptie dat de ander – net als jij – handelt vanuit de beste intenties. Wees begripvol en verplaats jezelf in de ander. Waar komt deze persoon vandaan? Wat probeerde hij of zij hier te doen of behalen? Vaak willen we anderen niet kwetsen, hun grenzen overschrijden of iets doen wat niet hoort. Dat geldt voor jou, en ook voor de ander.

 

Het lukt overigens niet altijd om de situatie meteen vanuit een ander perspectief te zien. Dat is oké. Vraag jezelf af: hoe kan ik in een mindset komen waarbij ik mijn eigen gedachten even opzij kan zetten, en volledig nieuwsgierig ben naar het verhaal van de ander?”

 

3. Luister eerst, kijk dan pas naar een oplossing

 

“Je kunt een gesprek ingaan met de oplossing al in gedachten, maar hierdoor kan tunnelvisie ontstaan en ben je minder open voor het perspectief van de ander. Probeer elkaar eerst goed uit te horen en te begrijpen wat de ander bedoelt en waar hij of zij vandaan komt.

 

Let hierbij niet alleen op wat iemand zegt, maar ook hóe het wordt gezegd, door lichaamstaal, gezichtsuitdrukking, oogcontact, de nadruk op bepaalde woorden, etc. Dit vertelt vaak meer dan de daadwerkelijke woorden.

 

Stel veel vragen, dit laat oprechte interesse zien en de welwillendheid om de ander te begrijpen. Vind je dit lastig? Stel je dan voor dat je het verhaal van de ander straks wilt samenvatten. Dit helpt om iemand echt goed te willen begrijpen en te horen wat de ander te zeggen heeft.”

 

4. Zorg goed voor jezelf – voor, tijdens én na het gesprek

 

“Bij het voeren van moeilijke gesprekken is het ook belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Gun jezelf voor het gesprek voldoende ruimte, door even te bewegen, wat te drinken, te schrijven, frisse lucht te happen of een ademhalingsoefening te doen. Zo kun je met een frisse en open blik het gesprek in gaan en de focus beter behouden.

 

Tijdens het gesprek kunnen allerlei emoties opkomen, dit is volkomen normaal. Onthoud hierbij: emoties komen van rechts en hebben dus voorrang. Zowel bij jou, als bij de ander.

 

Geef het aan, pak wat te drinken of stap even uit het gesprek. Soms is het beter om de tijd te nemen om te bedenken hoe je wilt reageren, in plaats van uit initiële emotie dingen te zeggen waar je later spijt van krijgt.

 

Na het gesprek kun je reflecteren op hoe het is gegaan en jezelf afvragen wat je ervan hebt geleerd. Wat ging goed, en wat kon beter? Plan eventueel een follow-up van het gesprek, zodat je kunt zien hoe het is gegaan sinds jullie gesprek, en hoe je verder wilt.”

 

5. Kom samen tot een oplossing

 

“Probeer continu de ‘samen willen we het oplossen’ mindset te behouden. Luister naar elkaars kanten, toon begrip naar elkaar en brainstorm samen voor ideeën en oplossingen. Wie weet inspireren jullie elkaar om tot een nóg beter idee te komen dan jij je in eerste instantie had kunnen voorstellen. Samen bereik je nog altijd meer.”

 

 

🎓 Ben je leidinggevende? En wil je vaker het gesprek aangaan over mentaal welzijn op het werk? Volg dan ook onze (gratis) online cursus: Mentaal welzijn bespreken met je team