Klimaatstress? Dit doet het met je mentale welzijn (en zo ga je ermee om)

 

Maar wat doet deze klimaatstress met je mentale gezondheid? En hoe ga je met jouw zorgen en gedachten om?

 

Wat is klimaatstress?

 

De term ‘klimaatstress’ – of in het Engels ‘eco-anxiety’ – is niet zo nieuw als je misschien denkt. Het verscheen 30 jaar geleden voor het eerst in een artikel van de Washington Post. Toen waren er al mensen die zich druk maakten om de gevolgen van klimaatverandering. 

 

De American Psychology Association (APA) beschrijft klimaatstress als de “fear of environmental doom”. Oftewel: de angst voor de ondergang van het milieu. 

 

De impact op ons mentaal welzijn

 

Met name jongeren maken zich zorgen om het klimaat. Dit bleek uit een onderzoek van The Lancet uit 2021 onder 10.000 jongeren van 16 tot 25 jaar, afkomstig uit tien verschillende landen. 45 procent van de jongeren vindt “de toekomst eng” en heeft dagelijks te maken met klimaatstress.

 

“Klimaatstress is een chronische angst en kan onze mentale gezondheid op verschillende manieren beïnvloeden”, vertelt psycholoog Soesja Vogels. 

 

“Net als stress over je werk, kan stress over het klimaat invloed hebben je op je slaap, gemoedstoestand en je relaties. Niet iedereen deelt immers dezelfde zorgen, wat het soms lastig maakt om begrepen te worden en er met anderen over te kunnen praten.”

 

Als je je ergens druk om maakt, ga je in gedachten vaak op zoek naar een oplossing. “Als je controle hebt over de gang van zaken, is dat nuttig. Je kunt de situatie dan verbeteren”, meent Soesja.

 

“Maar in de context van klimaatverandering is dat in mindere mate het geval. In je eentje kun je dit probleem niet volledig oplossen, wat stress, angst en een gevoel van falen met zich mee kan brengen.”

 

Volgens Alice Desbiolles, arts in de volksgezondheid, gaat klimaatstress zelfs nog een stukje verder: “Vaak gaat klimaatstress verder dan alleen het hebben van zorgen, stress of angst. Het gaat gepaard met een scala aan emoties: van verdriet en woede tot gevoelens van hulpeloosheid of schuld.”

 

Zo ga je om met klimaatstress

 

Voel jij je overweldigd door al het nieuws over klimaatverandering en maak je je zorgen? De volgende tips helpen je hiermee om te gaan en met een open, positieve blik naar de wereld te kijken.

 

1. Stop je emoties niet weg

 

Het is verleidelijk om de emoties die je voelt, weg te stoppen. Je kunt er immers niks mee, toch? Maar het tegenovergestelde is waar. 

 

Door je emoties er te laten zijn, kun je er beter mee omgaan. Het is oké om al de gevoelens die je hebt te voelen, maar probeer je er niet door te laten leiden. Mindfulness kan je hier goed bij helpen. 

 

Mindfulness maakt je mentaal veerkrachtiger en geeft je meer grip op je emoties. Het helpt je om je gevoelens te accepteren en je er niet meer door te laten leiden. Probeer deze oefening eens om stress los te laten.

 

💡 Dit vind je misschien ook interessant: Hoe doorbreek je een piekercyclus?

 

2. Maak contact met gelijkgestemden

 

Het kan lastig zijn om je gevoelens en emoties te bespreken met mensen die niet dezelfde gedachten hebben als jij. Wat wel helpt, is een gesprek met iemand die klimaatverandering net zo belangrijk vindt als jij. 

 

Je gedachten delen met gelijkgestemden helpt je om je begrepen te voelen en te ervaren dat je absoluut niet de enige bent zulke gevoelens. Gedeelde smart is halve smart, niet waar?

 

3. Blijf in contact met de natuur

 

De natuur werkt stressverlagend. Of het nu een wandeling in de natuur is of een huiskamer vol met planten. Zelfs een natuurdocumentaire kan de positieve effecten in ons brein teweegbrengen, wijst onderzoek uit. Groen voelt goed. Verbind jezelf met datgene wat je zo belangrijk vindt en raakt: de natuur. 

 

4. Onderneem actie

 

Stress kan ervoor zorgen ervoor dat je je onzeker voelt, maar tegelijkertijd kan het ook het tegenovergestelde effect hebben. Het bied je motivatie om iets te doen. 

 

Zet je gevoelens om in positieve energie en onderneem actie. Er zijn allerlei opties, groot en klein: steun een milieuvereniging, neem de trein of de fiets, vermijd plastic in de supermarkt, stem op een groene partij, koop minder nieuwe spullen. Doe wat haalbaar is voor jou.

 

Ook al lijken je acties klein, door daadwerkelijk iets te betekenen minimaliseer je het gevoel van machteloosheid waar klimaatstress door wordt gevoed. 

 

5. Praat erover

 

Praten over je gedachten en gevoelens verzacht je stressgevoelens. Je zorgen delen met vrienden, familie of een psycholoog, helpt je om jezelf beter te begrijpen en beter met je gevoelens om te gaan. 

 

Zie het als iets positiefs

 

Het klinkt misschien paradoxaal, maar jouw klimaatstress werkt ook positief. De stress die je voelt, werkt motiverend. Het zet je aan tot actie en maakt je vastberaden om het beter te doen. 

 

“Zet je stress om in iets positiefs. Wees je bewust van dat waar je controle over hebt en ga daarmee aan de slag. Het gevoel hebben dat je een positieve bijdrage levert, op welke manier dan ook, werkt motiverend en geeft energie”, concludeert Soesja.

 

Dus: welke stap – klein of groot – neem jij vandaag?