5 tips tegen onzekerheid – Onzekerheid is een soort negatieve spierbal

Presenteren voor een volle zaal. Presteren in bed. Een verjaardag waar je bijna niemand kent. Of de eerste ontmoeting met je schoonouders. Er zijn veel verschillende situaties te bedenken waarin onzekerheid kan opspelen. En ook al hebben álle mensen wel eens last van onzekerheid – het gevoel kan je toch behoorlijk in de weg zitten. Wanneer is het goed om met je onzekerheid aan de slag te gaan? En hoe doe je dat dan? Open Up-psycholoog Soesja vertelt.

“Je onzeker voelen is niet prettig. Het is vaak ook duidelijk te merken dat je er last van hebt: je vraagt je te vaak af of de dingen die je doet wel goed genoeg zijn, je twijfelt veel – je zelfbewustzijn draait als het ware overuren, en dat kan spanning veroorzaken. Een beetje onzekerheid is natuurlijk niet erg, en een bepaalde mate van zelfreflectie is gezond en goed. Maar focus je te veel en te vaak op je eigen presteren, dan kan dat toch problematisch zijn. Je legt dan een soort vergrootglas op wat er niet goed gaat in je leven, en dat is niet alleen onrealistisch, het zorgt er ook voor dat je niet lekker in je vel zit en misschien dingen die je wilt doen toch niet aangaat.”

 

Onzekerheid in verschillende levensfases

“Onzekerheid speelt niet in alle levensfasen een even grote rol. Kinderen hebben bijvoorbeeld een enorm prettige, roze bril op waarbij ze weinig oordeel hebben over hun eigen falen. Dat is ook nodig want kinderen doorlopen een fase waarin ze veel moeten leren en dus veel fouten maken. Zouden ze de hele tijd bij die fouten stilstaan en zich er rot over voelen, dan zou dat ze verlammen en zouden ze stoppen met nieuwe dingen proberen.

Bij aanvang van de pubertijd neemt die roze blik langzaam af: de jongvolwassen leeftijd is een periode waarin bij uitstek onzekerheid opspeelt – ook door de grote invloed vanuit en afhankelijkheid van het sociale leven. Erg kritische ouders kunnen deze onzekerheid dan versterken, net als ouders die hun kinderen aanhoudend prijzen trouwens – kinderen voelen dan een gevoel van falen als het prijzen door de omgeving er niet meer is.

Naarmate je ouder wordt, zul je merken dat je steeds wat minder afhankelijk wordt van het oordeel van de ander, en dat je steeds wat beter kunt kijken naar het hele spectrum van wat je bent en doet. Hoe ouder je wordt, hoe minder onzekerheid je parten speelt. En gelukkig kun je jezelf – op iedere leeftijd – trainen om je zekerder te voelen.”

Onzekerheid als negatieve spierbal

“Een goede manier om naar onzekerheid te kijken, is als naar een soort negatieve spierbal. Als je die te veel voedt en er te veel gebruik van maakt, dan groeit die spierbal en wordt hij sterker dan de positieve tegenhanger. Merk je dat je te veel in zelftwijfel en onzekerheid verzandt? Dan is het tijd om je positieve spierbal te trainen. En daar kun je gewoon zelf thuis mee beginnen.

Ben je veel onzeker? Herken het:

1. Je hebt een verhoogde focus op de ander in plaats van op je eigen wensen.

2. Je denkt vaak zwart-wit en neigt daarbij naar negativiteit – bij één klein obstakel is alles meteen fout.

3. Je bent erg perfectionistisch en je vindt het moeilijk om te zien wat er allemaal wel goed gaat.

 

5 tips tegen onzekerheid

Denk jij snel dat je fouten maakt? Ben je erg bezig met de mening van een ander en leg je je eigen lat erg hoog? Met de volgende 5 tips werk je aan een zekerder gevoel én aan een mildere blik op jezelf:

1. Verleg je focus

Je kunt je positieve spierbal ieder dag trainen door een positief dagboek bij te houden – of door kleine dagelijkse successen met aandacht te vieren.

2. Denk minder en doe meer

Zekerheid bestaat niet. Je weet niet of je altijd het mooist gekleed bent en of je de beste presentatie gaat geven. Het is dus zonde om veel tijd te besteden aan daar van te voren over nadenken. Bovendien: ieder mens is meer met zichzelf bezig dan met een ander – niemand let zoveel op jou als jijzelf. Laat je dus niet belemmeren door het idee dat je misschien een fout kan maken of niet de allerbeste bent. Begin gewoon.

3. Onderzoek je eigen wensen

Wat wil jij? Waar ben je goed in en welke levenswaarden wil je daaraan verbinden? Door daar autonoom over na te denken en iets aan het antwoord te verbonden, ontwikkel je meer zelfvertrouwen.

4. Deel je onzekerheid met anderen

Iedereen is wel eens onzeker. Het delen van onzekere ervaringen zorgt vaak voor troost en herkenning – en dat kan enorm opluchten.

5. Schrijf erover

Wat wil je eigenlijk en wat belemmert je om het te doen? Door voor jezelf op papier te zetten wat er zich in je hoofd afspeelt, kun je vaak snel zien hoe waar of onwaar je gedachten zijn, en hoe serieus je ze (niet!) moet nemen.

Praten met een psycholoog over onzekerheid?

Wil je met één van onze psychologen praten over onzekerheid? Of een specifieke andere hulpvraag? Plan dan via deze link een vrijblijvende kennismaking, we helpen je graag.