Zo zet je stress en angsten om in iets positiefs

14 feb ‘22
3 min
Stress en piekeren
Redactie OpenUp
illustratie van man die rent en stress heeft

Stress is slecht voor je, toch? Slecht voor je hart, slecht voor je haar, slecht voor je huid, slecht voor je humeur. Je hoort dan ook zelden iemand een ode brengen aan de stress. Laat staan een psycholoog. En toch is dat precies wat psycholoog Madelief Falkmann doet.

 

Ze vertelt je waarom stress belangrijk is én hoe je een positieve houding ten opzichte van stress kunt ontwikkelen.

 

TL;DR: Dit artikel gaat in op waarom stress niet altijd slecht voor je hoeft te zijn en hoe je je perceptie op stress kunt veranderen. Als je geen tijd hebt om alles te lezen, is dit een korte samenvatting.

 

  • Stress is een belangrijke functie van je lichaam dat je helpt om gevaar te mijden en te overleven.
  • We zien stress vaak als iets slechts, omdat het niet goed is voor onze gezondheid.
  • Je kunt je perceptie op stress veranderen en daarmee de negatieve effecten van stress op je gezondheid verminderen.
  • Zie stress als een reactie van je lijf die je helpt in plaats van tegenwerkt.
  • Denk: dit is mijn lichaam dat me voorbereidt op een uitdaging.
  • Mensen die stress ervaren én tijd besteden aan het helpen van anderen, ervaren minder negatieve effecten van stress door het hormoon oxytocine (het knuffelhormoon).

 

Lees verder en we vertellen je alles wat je wilt weten over het veranderen van je perspectieven op stress en angsten.

 

Stress is er vóór jou

 

“Vanuit evolutionair oogpunt is stress heel nuttig: het is een middel om ons te waarschuwen voor gevaar en maakt ons alert”, legt Madelief uit. “Zo vergroot het onze overlevingskans op de momenten dat het erop aankomt.”

 

Maar ook als je niet op wekelijkse basis wordt opgejaagd door een beer, kan stress je helpen. Heb je een presentatie op werk of een krappe deadline, dan zorgt een gezonde dosis stress ervoor dat je scherp, creatief en effectief bent. Stress verbetert je cognitieve prestaties. Geheelonthouding van stress is dus niet nodig en zelfs geen goed idee.

 

Hou stress te vriend

 

En toch wordt er door artsen gezegd dat stress slecht is voor je gezondheid. Je hart gaat sneller kloppen terwijl je bloedvaten vernauwen, wat de kans op hart- en vaatziekten vergroot.

 

Maar wat als niet stress zelf de oorzaak van deze lichamelijke reactie is, maar de manier waarop we naar stress kijken? In deze Ted Talk legt gezondheidspsycholoog Kelly McGonigal uit dat je lichamelijk reactie op stress verandert als je mindset over stress verandert.

 

Bij het geven van een presentatie zou je een hogere hartslag, snellere ademhaling en een zwetend voorhoofd daarom niet moeten interpreteren als teken dat je slecht met druk omgaat.

 

In plaats daarvan zou je deze stresssignalen moeten zien als teken dat je hart je voorbereidt op actie en dat je ademhaling extra zuurstof naar je hersenen brengt voor een helderdere geest.

 

Verder lezen 💡 Zo laat je je lichaam herstellen van (te veel) stress

 

En dat blijkt inderdaad te werken! Onderzoek van Harvard University toont aan dat mensen die stress als iets positiefs zien, minder angstig en zelfverzekerder zijn. Ook hun fysieke stressreactie veranderde: hun hart ging sneller kloppen, maar hun bloedvaten vernauwden niet.

 

Dezelfde lichamelijke reactie als wanneer we vreugde en moed voelen. “Heel gezond dus!” zegt Madelief. “De volgende keer dat je in een spannende situatie verkeert, denk dan: dit is mijn lichaam. En mijn lichaam bereidt me voor op een uitdaging. Je lichaam zal deze gedachte geloven en je stressreactie wordt een stuk gezonder.”

 

 

De negatieve effecten van stress verminderen

 

Ervaar je toch stress, dan kun je de negatieve effecten ervan verminderen. Een studie toonde aan dat mensen die veel stress ervaren inderdaad een hogere kans hebben op overlijden.

 

Maar mensen die veel stress ervaren én veel tijd besteden aan het zorgen voor en helpen van anderen, hebben juist helemaal geen verhoogde kans op overlijden. Dit komt door het stofje oxytocine: het knuffelhormoon.

 

Door in sociaal contact te staan met anderen, maak je een hormoon aan dat ervoor zorgt dat je bloedvaten niet vernauwen en dat je hart herstelt van stressvolle gebeurtenissen”, legt Madelief uit.

 

“Nóg een bewijs dus: het is niet de stress zelf die slecht voor ons is, maar onze manier van kijken naar en omgaan met stress.”

 

Ook interessant: Deze kleine stappen kun je nu nemen om voor je mentale gezondheid te zorgen

 

 

Leer je angsten te omarmen

 

En angst dan? Kunnen we daar ook een positieve relatie mee ontwikkelen? Volgens Madelief wel. “We hebben graag het gevoel dat we ons leven in de hand hebben”, legt ze uit. “Maar veel situaties kunnen we nu eenmaal niet beïnvloeden.

 

Soms loopt het leven zoals het loopt. Die onzekerheid kan leiden tot angstgevoelens: wat als mijn aandelen instorten? Wat als ik ziek word? Wat als mijn kind gepest wordt?”

 

Madelief: “De onzekerheden in het leven zullen we moeten accepteren. Anders ontwikkel je een ongezonde relatie met angst. Laat je angst toe en maak bewuste keuzes over hoe je ermee omgaat.” Acceptance and Commitment Therapy (ACT) kan je hierbij helpen.

 

Deze gedragstherapie helpt je op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die je tegenkomt (Acceptance) en leert je om te blijven investeren in wat echt belangrijk voor je is (Commitment).

 

Tijdens de therapie komen verschillende processen en vaardigheden aan bod: aandacht hebben voor het hier en nu, stilstaan bij je waarden, weten wat jij belangrijk vindt, flexibel omgaan met je zelf(beeld), afstand nemen van je gedachten en vervelende ervaringen accepteren.

 

“Voor mensen met angstgevoelens zijn het accepteren van vervelende gedachten en het afstand nemen van je gedachten de belangrijkste vaardigheden. Je leert accepteren dat angstgevoelens erbij horen in het leven en je er gepaste afstand van te nemen,” aldus Madelief.

 

 

Ervaar je (te) veel stress en kun je wel wat hulp gebruiken om ermee om te gaan? 👉 Volg een van onze live groepssessies onder leiding van een psycholoog.