Wat heb je nodig (en niet nodig) in een relatie?

 

Veiligheid, support, aandacht, vertrouwen… Het is belangrijk dat je goed weet wat je nodig hebt en wilt van de ander. En andersom natuurlijk ook. Hoe kom je erachter wat jouw behoeftes en wensen zijn in een relatie? En belangrijker: wat is het verschil?

 

Het verschil tussen behoeftes en wensen

 

“Het begint bij onze basisbehoeftes”, legt Eva Rüger, psycholoog bij OpenUp, uit. “We hebben als mens allemaal dezelfde basisbehoeftes zoals voedsel, water en onderdak. Er zijn verschillende niveaus in menselijke behoeftes die hiërarchisch worden geordend in de welbekende piramide van Maslow, maar allemaal hebben ze dezelfde twee kenmerken. Ten eerste zijn ze universeel, en dus niet specifiek voor een individu. Ten tweede zijn ze noodzakelijk om te kunnen overleven.”

 

Must-read: Een praktische gids voor betekenisvolle relaties

 

Wat is dan het verschil met een wens? “Een wens is iets dat we als individu wensen of verlangen, dus specifiek voor jou. Wat jij wilt in het leven wordt beïnvloed door je (culturele) achtergrond en persoonlijkheid, in tegenstelling tot behoeften die universeel zijn, en dus gelijk voor elk mens. Iets wat je wenst is niet iets wat je per se nodig hebt om te overleven. Denk aan een nieuwe telefoon, een andere baan of een tweede winterjas; fijn als het er is, maar je kunt ook zonder.”

 

Zijn wensen daarmee minder belangrijk dan behoeftes?

 

Zeker niet, geeft Eva aan. “Het is belangrijk om te weten wat je wilt en daarnaar te streven. Het brengt motivatie en energie en je haalt er voldoening uit. Het is wel belangrijk het onderscheid te kennen en om jouw focus en energie te steken in de dingen die je nodig hebt, en vervolgens in de dingen die je wilt hebben.”

 

Dit onderscheid maken kan ook helpen om dingen in perspectief te zien, bijvoorbeeld wanneer je niet (precies) krijgt wat je wilt. Eva: “De teleurstelling van een niet vervulde wens is vaak groot. Het helpt om dit van een afstand te bekijken en jezelf vragen te stellen: Heb je dit écht nodig? Is er wellicht een alternatief te bedenken?”

 

Hoe zit dat in een relatie?

 

Ook in een relatie is er een verschil tussen wensen en behoeftes. “Een behoefte is vereist om de relatie op de lange termijn te laten slagen, terwijl een wens iets is dat we willen zien of krijgen van onze partner, en niet per se vervuld hoeft te worden om tot een succesvolle relatie te komen”, legt Eva uit.

 

Ook hier is het belangrijk dat je je bewust bent van het verschil. “Het verwarren van een behoefte met een wens kan een relatie onnodig onder druk zetten. Denk maar eens aan de zin: ‘Ik wil dat je me zegt dat je van me houdt’. Je wilt deze woorden horen (een wens), terwijl hier eigenlijk de behoefte onder ligt om je geliefd te voelen, en genegenheid of verbondenheid te ervaren. Dit hoeft niet per se worden ingevuld met deze exacte woorden, dit kan op vele manieren.”

 

Elke relatie kent een aantal basisbehoeftes

 

Om lang en gelukkig samen te leven moet er dus in elk geval worden voldaan aan onze basisbehoeftes, maar welke zijn dat? “Genegenheid is een belangrijke emotionele basisbehoefte”, zegt Eva. “Genegenheid toon je met woorden, fysieke aanraking of gebaren. Acceptatie en validatie zijn ook belangrijk. Net als veiligheid, vertrouwen, autonomie, empathie en begrip.”

 

We zijn het erover eens dat deze relationele basisbehoeften allemaal belangrijk zijn. Toch is de nadruk op bepaalde behoeftes afhankelijk van de situatie. Eva: “In turbulente tijden zoeken we met name veiligheid en verbinding in een relatie. Terwijl wanneer we ons veilig en goed voelen, we misschien meer behoefte hebben aan autonomie.”

 

Communiceren over je wensen en behoeftes is essentieel

 

Hoewel onze behoeften universeel zijn, kan de manier waarop we willen dat ze worden vervuld per persoon verschillen. En dus ook per situatie of fase in de relatie. Ook onze wensen zijn dynamisch en continu aan verandering onderhevig. Het is dus zaak dat we goed communiceren om op één lijn te komen en blijven.

 

Eva: “Romantische boeken en films geven je soms het idee dat alles vanzelf op hun plaats valt en je elkaar automatisch begrijpt in een relatie. Inclusief de behoeften en wensen van de ander.

 

Maar dit is zelden het geval. Je kunt elkaars gedachten niet lezen. Niemand kan dat. Bovendien zijn we allemaal individuen met verschillende persoonlijkheden en achtergronden, en hierdoor hebben we allemaal een verschillende kijk op onze relaties.”

 

Tip: een mooi boek dat uitlegt hoe we liefde en genegenheid op verschillende manieren overbrengen en begrijpen, is ‘De vijf talen van de liefde’ van Gary Chapman.

 

Met elkaar in gesprek gaan dus, dat is de boodschap. Behalve dat je zo meer wederzijds begrip kweekt, is communiceren met je partner ook een manier om contact te maken en de ander beter te leren kennen.

 

Ook interessant: Onzeker in je relatie? Daar kun je wat aan doen

 

Zo bereik je wat je nodig hebt in een relatie

 

Om te praten over je wensen en behoeftes, moet je eerst goed weten wat je wilt. Vervolgens is het moment, de setting en de manier waarop je communiceert, van groot belang. Hoe krijg je dat voor elkaar?

 

1. Weet wat je wilt zeggen

 

Eva: “Als eerste is het zaak goed jouw behoeftes en wensen goed te onderzoeken en ontrafelen. Kan je onderscheid maken tussen wat je écht nodig hebt in jouw relatie, en wat je wilt? Welke behoeftes zitten er achter jouw wensen, wat speelt er op een dieper niveau?”

 

Een voorbeeld uit de praktijk: “Eén van mijn cliënten werd altijd getriggerd als haar partner haar liet wachten, ook al was het maar een paar minuten. Hij vond dit aanvankelijk moeilijk te begrijpen, want: wat maken die paar minuten nu uit?

 

Toen ze hier dieper over nadacht, merkte ze dat het haar het gevoel gaf dat haar tijd niet zo waardevol was als de zijne. Door dit goed te onderzoeken en doorvoelen, begreep ze haar behoefte om zich gewaardeerd te voelen beter, en dit hielp om het op een goede manier met haar partner te bespreken.”

 

Denk overigens niet alleen na over wat je niet prettig vindt of mist in je relatie, maar reflecteer juist ook op dingen die je wél fijn vindt. Eva: “Wanneer voelde je je dankbaar, geliefd of gewaardeerd? Dit geeft inzicht in waar je misschien meer van zou willen en wat voor jou (en je partner) werkt. Wanneer je het van de positieve kant kunt benaderen, wordt het onderwerp ook prettiger om aan te snijden.”

 

“Het feit dat jouw wensen en behoeftes (nog) niet zijn ingevuld, wil niet zeggen dat er iets mis is in je relatie.”

 

2. Kies een goed moment voor een gesprek

 

“Timing is belangrijk, maar het juiste moment vinden is niet altijd even makkelijk. Het is fijn om het gesprek aan te gaan als je alle ruimte hebt om erover te praten. Het zijn immers essentiële onderwerpen binnen een relatie. Die bespreek je niet zomaar tussen de dagelijkse beslommeringen door.

 

Het helpt om van tevoren bij je partner aan te geven dat je naar een goed gesprek verlangt en ook waarom. Bijvoorbeeld om nader tot elkaar te komen en de relatie te versterken. Plan hier bewust tijd voor in. Zorg dat jullie het gesprek voeren op een plek waar jullie je allebei op je gemak voelen en genoeg headspace hebben om goed naar elkaar te kunnen luisteren.”

 

3. Communiceer open, nieuwsgierig en respectvol

 

“Behoeften en wensen verdienen het om te worden geuit in een situatie waarin beide partijen zich veilig en comfortabel voelen. Wees nieuwsgierig, begripvol en verplaats jezelf in de ander. Hoe is het voor je partner om jouw wensen en behoeftes te horen? Welke leven er bij hem of haar? Hoe kunnen jullie nader tot elkaar komen?

 

Je praat over jouw wensen en behoeften omdat je wilt dat jullie relatie slaagt en dat jullie er beiden een goed gevoel over hebben. Probeer dan ook op een niet-confronterende of -verwijtende manier te communiceren; praat over wat je nodig hebt, in plaats van zeggen wat er mis is met de ander.

 

Tip: Het boek ‘Geweldloze Communicatie’ van psycholoog Marshall Rosenberg leert je te zeggen wat je wilt én te horen waar het de ander om gaat. Een waardevol en tevens praktisch boek.

 

Het feit dat jouw wensen en behoeftes (nog) niet zijn ingevuld, wil niet zeggen dat er iets mis is in je relatie. De kans is groot dat je partner zich niet bewust is van wat er in jou leeft. Ga het gesprek in met de aanname dat je partner – net als jij – de beste intenties heeft en het beste wil voor jullie relatie. Dit is een mooie houding voor een goed, respectvol gesprek en geeft de grootste kans op een positieve uitkomst.”

 

Deze tips kunnen je helpen bij het voeren van een lastig gesprek: Zo voer je een moeilijk gesprek met iemand

 

“We hebben al gezien dat behoeftes op verschillende manieren kunnen worden ingevuld en dat iedereen anders is, dus houd daar rekening mee wanneer je het gesprek voert. Wees nieuwsgierig, luister goed en houd je blik open. Alleen zo kom je dichter tot elkaar.”

 

Elkaar vinden in een relatie verdient continue aandacht. Dat geldt voor elke relatie. Heb je het gevoel dat je hulp kunt gebruiken en graag met iemand van buitenaf reflecteert? Plan dan een gesprek in met één van onze psychologen. We staan altijd voor je klaar.