Waarom negatieve gevoelens en gedachten ook goed voor je zijn

14 mrt ‘22
5 min
Stress en piekeren
Redactie OpenUp
vrouw staat in de storm van negatieve gedachten
Iedereen voelt zich wel eens boos, bang, verdrietig, gefrustreerd of schuldig. Emoties waar we het liefst zo snel mogelijk vanaf willen. Waarom hebben we er zo’n moeite mee, en hoe kunnen we ze ook vóór ons laten werken?

 

Een leven zonder ongemakkelijke of uitdagende gedachten en gevoelens bestaat niet, hoe graag we dit ook willen. Toch zijn deze gedachten en emoties niet per se slecht voor ons. Sterker nog, we kunnen ze in sommige gevallen zelfs voor ons laten werken.

 

Je goed voelen als maatschappelijk norm

 

‘Hoe gaat het met je?’. ‘Ja goed! En met jou?’. Vaak is dat onze reactie, ook al voelen we ons helemaal niet zo goed. Waarom zeggen we dit dan standaard?

 

“De maatschappij leert ons dat we ons altijd ‘goed’ moeten voelen.”, legt Pia Linden, psycholoog bij OpenUp, uit. “Als er negatieve gedachten of gevoelens opkomen, is vaak het advies om afleiding te zoeken door iets leuks te gaan doen, onszelf te trakteren of om ons ‘gewoon’ op het positieve te concentreren.”

 

Dit zijn uiteraard goed bedoelde suggesties, maar hebben niet altijd een gewenst effect. Het kan zelfs schadelijk zijn, zo is te lezen in het boek ‘Giftige positiviteit’ van de Amerikaanse psychotherapeut Whitney Goodman. Door alles altijd maar positief te benaderen, gaan we voorbij aan ons gevoel. Het zet ons aan onze emoties te onderdrukken.

 

Pia ziet dit ook: “We leren, vaak al van kinds af aan, om onze negatieve gedachten en gevoelens weg te duwen, te negeren of door onszelf af te leiden met andere dingen. Maar ongemakkelijke gedachten en gevoelens zijn een onvermijdelijk onderdeel van het leven.”

 

“Het is normaal om je niet altijd gelukkig en goed te voelen. Je slecht voelen betekent niet per se dat er iets mis is.”

 

Het leven is niet altijd feest

 

Niemand is 24/7 gelukkig, ook al lijkt dat van de buitenkant misschien wel zo. Ieder mens krijgt te maken met uitdagingen en moeilijke tijden. Als het stormachtig is in je externe wereld, weerspiegelt dit automatisch ook in je interne wereld. Alles wat je meemaakt, heeft impact op je gedachten en gevoelens.

 

“Dat is volstrekt normaal”, geeft Pia aan. “Het is oké om je soms verdrietig, neerslachtig, teleurgesteld, angstig of bang te voelen, vooral als er een duidelijke trigger is. Het betekent niet dat er iets mis met je is, het is gewoon de stroom van leven. Als je eenmaal door de moeilijke periode of uitdaging heen bent, ziet het leven er vanzelf weer zonniger uit.”

 

Laat je emoties voor je werken

 

Maar soms gebeurt dit niet vanzelf. “Uitdagende gedachten en gevoelens kunnen ook langere tijd aanhouden, zelfs als alle obstakels zijn overwonnen en je niet echt een duidelijke reden kunt aanwijzen. Ook dan hoef je er niet voor weg te lopen, en kun je deze emoties voor je laten werken.”

 

“Negatieve emoties kunnen je laten zien waar er verandering mag komen in je leven.”

 

Gebruik je emoties als richtingaanwijzer

 

We willen ons liever altijd goed voelen, maar juist de zware periodes – en de gevoelens die hierbij komen kijken – helpen ons verder in het leven. Wanneer je minder goed in je vel zit, kan dit een goede indicator zijn dat er verandering nodig is en dat je hier iets mee mag doen. Zodat je uiteindelijk je leven met meer voldoening kunt gaan leiden, op de manier die bij jou past.

 

Maar waar begin je, als je iets wilt veranderen in je leven? “Verandering kan van binnen of van buiten komen”, geeft Pia aan.

 

“Je kunt je blik extern richten, door waar mogelijk de situatie te veranderen of er afstand van nemen. Je kunt het intern benaderen, door je perspectief op de situatie te herzien, de situatie te accepteren en de strijd te laten vallen.”

 

Ook lezen: Zo zet je stress en angsten om in iets positiefs

 

Omgaan met gevoelens en gedachten

 

Veranderen of accepteren is makkelijker gezegd dan gedaan. Wat kun je praktisch doen om met je gevoelens en gedachten om te gaan?

 

1. Laat je gevoel toe

 

Maak wat ruimte voor het negatieve gevoel. Ervaar het, probeer je gevoel te observeren, zonder je ermee te identificeren. Focus je op de sensaties in je lichaam die het gevoel met zich meebrengt.

 

Benoem wat je ervaart, bijvoorbeeld: ‘Ik ervaar angst’, in plaats van ‘Ik ben bang’. En probeer te accepteren dat het gevoel er (even) is, als onvermijdelijk onderdeel van het leven.

 

2. Reflecteer op je gevoel

 

Reflecteer op de bron van deze gedachten of gevoelens. Probeer daarbij wat afstand te scheppen, zodat je er niet meer in meegezogen wordt. Waar komen je gevoelens vandaan, en wat kan de situatie jou komen vertellen of leren? Besef ook dat gevoelens komen en gaan. Hoe heftig ze soms ook kunnen voelen: ‘this too shall pass’.

 

3. Deel je gevoel

 

Veel mensen houden hun negatieve gedachten en emoties voor zichzelf, wat ze juist kan versterken. Deel hoe je je voelt, want delen lucht op. Zoek iemand in je omgeving die je vertrouwt en die je houvast en veilige ruimte geven om je hart te kunnen luchten.

 

Het is ook fijn om je gedachten toe te vertrouwen aan papier, zo schrijf je je gevoel letterlijk van je af. Wat je ook doet: blijf er niet alleen in je hoofd mee rondlopen.

 

4. Voel je behoeftes

 

Denk na over wat jij nu, op dit moment, nodig hebt. Wees mild voor jezelf, juist wanneer je het moeilijk hebt is een goede dosis zelfcompassie niet overbodig.

 

Wil je liever thuisblijven en wat tijd alleen doorbrengen, of juist afspreken met vrienden? Dit laatste overigens niet met het doel om jezelf af te leiden, maar omdat het helpt om je gevoelens te bevatten, te overzien en te verwerken. Wat je ook doet, als het jou maar dient. Zelfzorg is het codewoord.

 

5. Verwerk je emoties

 

Om emoties te verwerken zijn er veel verschillende manieren. Wees creatief (teken, schilder, schrijf, zing…!) of ga sporten, ga naar buiten, de natuur in, praat erover, neem tijd voor jezelf…

 

Het ervaren van negatieve emoties kan ook een uitnodiging zijn om te experimenteren met verschillende methoden en expressievormen. Zo kun je dichterbij je gevoel komen en gaan ervaren wat echt bij jou past in het leven.

 

6. Focus op je veerkracht

 

Vaak zijn we sterker en veerkrachtiger dan we denken. Denk terug aan eerdere uitdagingen of moeilijke tijden die je hebt overwonnen. Wat heeft je toen geholpen? Vertrouw erop dat je er ook nu weer uitkomt.

 

Hulp bij jouw emoties

 

Kom je er zelf niet uit, weet dan dat is oké om hulp te zoeken. Hoe je je ook voelt, wat er ook is gebeurd en hoe lang of kort dit ook speelt.

👉 Boek jouw eerste kennismaking met één van onze psychologen.