Omgaan met zelftwijfel: 5 vormen van het imposter syndroom

Hoe vaak twijfel je aan jouw capaciteiten, ondanks je successen en je harde werk? Betrap je jezelf er wel eens op dat je je leven vergelijkt met dat van anderen en je je niet goed genoeg voelt? En hoe zit het met dat vervelende stemmetje in je achterhoofd dat je vertelt dat je niets bijzonders hebt gedaan, zelfs wanneer je weet dat je jouw prestaties hebt verdiend?

 

Als deze twijfels je bekend voorkomen, kunnen we je één ding vertellen: je bent niet de enige. We twijfelen allemaal wel eens aan onszelf. Maar voor sommigen zijn deze gevoelens aanhoudender. Dit is waar het Imposter Syndrome om de hoek komt kijken.

 

Wat is het imposter syndroom?

 

Het Imposter Syndrome, of ‘bedriegerssyndroom’, is een veelbesproken onderwerp binnen mentaal welzijn. (Lees het artikel dat wij er eerder over schreven hier). In een notendop is het een veelvoorkomend psychologisch verschijnsel waarbij mensen twijfelen aan hun capaciteiten en bang zijn door de mand te vallen. Het gaat hand in hand met gevoelens van onzekerheid en de overtuiging dat succes het resultaat is van geluk in plaats van eigen kwaliteiten. Ondanks hun prestaties hebben mensen met het imposter syndroom vaak het gevoel dat ze hun succes niet verdienen.

 

Benieuwd naar praktische oefeningen om je zelfverzekerder te voelen? ☀️ Volg onze online cursus ‘Meer vertrouwen in jezelf’

 

 

Verschillende vormen van imposter syndroom (en hoe je ermee omgaat)

 

Volgens onderzoekers en professionals op het gebied van psychologie kunnen mensen die het imposter syndroom ervaren, worden ingedeeld in vijf hoofdgroepen, elk met zijn unieke kenmerken. Deze vijf hoofdgroepen – ook wel ‘Imposter Syndrome persoonlijkheden’ – zijn:

 

1. De perfectionist

Bij deze vorm van het imposter syndroom heb je een overmatige behoefte aan perfectie en en ben je niet in staat om fouten maken te accepteren. Wanneer je deze vorm van het imposter syndroom ervaart, heb je het gevoel dat je niet goed genoeg bent tenzij je 100% van je doelen behaalt.

 

Als je jezelf hierin kent:

• Beoefen zelfcompassie; wees mild en begripvol naar jezelf wanneer je fouten maakt. “Bevraag de overtuiging ‘alleen perfect is goed genoeg’”, zegt psycholoog Eva Rüger. “Is dit echt een behulpzame overtuiging? Of kun je een meer realistische en behulpzame overtuiging voor jezelf formuleren?
• Zet realistische en haalbare doelen en vier onderweg de kleine overwinningen
• Herinner jezelf eraan dat perfectie nodig noch haalbaar is en dat fouten maken onderdeel is van het leerproces. Fouten maken helpt je om te groeien.

 

2. De superheld

Bij deze vorm van het imposter syndroom ervaar je een overmatige behoefte om jezelf te bewijzen, vaak gedreven door de angst om door de mand te vallen (i.e., als ‘bedrieger’ ontmaskerd te worden). Wanneer je deze vorm van het imposter syndroom ervaart, kun je het gevoel hebben dat je beter moet zijn dan de rest om geaccepteerd te worden.

 

Als je jezelf hierin kent:

• Onthoud dat externe validatie niets zegt over jouw eigenwaarde.
• Vind andere manieren om jouw identiteit te definiëren dan ‘succes’
• Stel grenzen en leer “nee” zeggen wanneer het nodig is.

 

3. De solist

Deze vorm van het imposter syndroom wordt gekenmerkt door de angst om hulp te zoeken of om hulp te vragen. Wanneer je dit ervaart, kun je het gevoel hebben dat je alles alleen moet doen en dat hulp vragen betekent dat je niet waardevol bent.

 

Als je jezelf hierin kent:

• Word je bewust van negatieve gedachten over om hulp vragen en daag ze uit. Is er een andere manier om over om hulp vragen na te denken?
• Creëer een supportsysteem. Omring je met vrienden, familie en collega’s die je kunt vertrouwen en op wie je kunt terugvallen.
• Oefen met taken en verantwoordelijkheden delegeren en herinner jezelf eraan dat je anderen nodig hebt om grote doelen te bereiken.

 

4. Het natuurlijke genie

Wanneer je deze vorm van het imposter syndroom ervaart geloof je dat succes vanzelf moet komen en dat tijd en energie steken in het bereiken van succes een teken is dat je niet goed genoeg bent. Wanneer je dit ervaart, kun je het gevoel hebben dat je niet goed genoeg bent omdat je hard hebt moeten werken voor je succes.

 

Als je jezelf hierin kent:

• Herinner jezelf eraan dat succes inspanning vraagt en dat het goed is om tijd te steken in het behalen van je doelen.
• Praat met anderen en deel je uitdagingen en zorgen. Je zult ontdekken dat zelfs experts ergens moesten beginnen.
• Omarm het proces en richt je aandacht op de reis, niet alleen op de bestemming.

 

5. De expert

Deze vorm van het imposter syndroom wordt gekenmerkt door het gevoel dat je een bedrieger bent in een specifiek veld of vakgebied, ondanks dat je voldoende kwalificaties en ervaring hebt.

 

Als je jezelf hierin kent:

• Herinner jezelf eraan dat het normaal is om Imposter Syndrome te ervaren in een nieuw (werk)veld of vakgebied.
• Zoek een mentor of begeleiding van iemand die meer ervaring in het (werk)veld/ vakgebied heeft dan jij.
• Blijf leren. Dit zal je helpen om meer vertrouwen te krijgen in jouw vakgebied.

 

Maskers af

 

Het Imposter Syndrome is iets wat de meesten van ons gedurende ons leven een keer ervaren. De gevoelens en gedachten die daarbij horen overwinnen is een proces en het is niet altijd gemakkelijk. Maar, gedachten blijven gedachten. Ze definiëren ons niet en zijn geen permanente toestand.

 

Neem de tijd om je prestaties te erkennen, omring jezelf met ondersteunende mensen en vergeet niet je te richten op zelfbewustzijn en zelfcompassie. Laat het imposter syndroom je niet tegenhouden om je volledige potentieel te bereiken. Jouw succes is geen toevalstreffer; het is het resultaat van hard werken en vastberadenheid.

 

💡 Professionele begeleiding zoeken kan een waardevolle stap zijn in het overwinnen van het imposter syndroom. Een psycholoog kan je helpen onderliggende oorzaken van deze imposter gevoelens te identificeren, een persoonlijk plan om ermee om te gaan te ontwikkelen, en je gedurende het hele proces ondersteunen.