Ontspannen op vakantie én je vakantiegevoel vasthouden: zo doe je dat

14 aug ‘23
4 min
Stress en piekeren
Lisanne Buisman
Gecontroleerd door psycholoog Jan Helder
relaxed-after-vacation-vakantie
Vakantie vieren doet ons goed. Maar wat maakt die breuk met het dagelijks leven nou eigenlijk zo heilzaam? En kunnen we niet ook af en toe een snufje vakantie door ons drukke dagelijks leven roeren? OpenUp-psycholoog Jan vertelt over álles uit je vakantie halen – en het vakantiegevoel behouden zodra je weer thuis bent.

 

Het typische vakantiegevoel

 

Je kunt vakantie zien als hersteltijd voor je lichaam en je geest. Omdat je even minder verantwoordelijkheden draagt, ervaar je minder stress.

 

En omdat er geen wekker is, en er ook geen werktijden, sportklasjes of andere dringende taken zijn, kun je langzaam terugvallen op een natuurlijk ritme van eten, inspannen en uitrusten.

 

“Je voelt meer ruimte om je af te sluiten van je omgeving als je vakantie hebt,” legt Jan uit. “Om bijvoorbeeld even je telefoon te laten en geen afspraken te maken. Dit geeft ruimte om rustig te reflecteren op wat er de afgelopen tijd is gebeurd in je leven.” Ga je ook nog weg tijdens je vakantie – al is het maar een paar dagen naar een plek in de buurt – dan zal die nieuwe omgeving ook zorgen voor nieuwe indrukken, en daarmee voor nieuwe energie.

 

Maar de rust en ontspanning van vakantie kunnen snel verdwijnen zodra het gewone leven, inclusief zijn stressfactoren, weer begint. Daarom onderzoeken we hier hoe je ontspannen blijft en het vakantiegevoel vasthoudt.

 

Ook interessant ☀️ Slow living: 6 tips om bewuster te leven tijdens de zomer

 

 

Maximale ontspanning op vakantie

 

Je denkt misschien dat een vakantie waarin je zo min mogelijk doet, ook het beste voor je is: een beetje op het strand liggen, een koel drankje erbji en af en toe iets eten.

 

Maar onderzoek wijst uit dat ons brein, en daarmee dus ook onze emotionele huishouding, het beste functioneert wanneer we behalve veel leuke dingen óók elementen in onze vakantie verwerken waar we wat moeite voor moeten doen.

 

Een balans tussen inspanning en ontspanning dus.

 

Je af en toe inspannen en er dan voor beloond worden met rust stimuleert de aanmaak van serotonine in je hersenen, een stofje dat verantwoordelijk is voor een geluksgevoel. En bij inspanning hoef je niet alléén te denken aan sporten: een mooie wandeling, een stuk zwemmen of een leuke cursus volgen kan ook.

 

Wat verder bijdraagt aan een optimaal vakantiegevoel:

 

☀️ Zorg voor zoveel mogelijk (mentale) rust. Dat betekent voldoende slaap, maar ook de afwezigheid van stress: alleen zo kan je lichaam volledig ontspannen en herstellen.

 

☀️ Probeer nieuwe dingen uit. Bezoek plekken die je nog niet kent en onderneem activiteiten die je nog niet eerder hebt gedaan.

 

☀️ Verzamel fijn gezelschap om je heen. Breng tijd door met familie en vrienden waarbij je je ontspannen voelt. Zorg dat de mensen met wie je optrekt ongeveer op dezelfde manier nadenken over wat ontspannen is en wat leuke activiteiten zijn.

 

☀️ Maak het jezelf makkelijk om je zoveel mogelijk af te sluiten van je dagelijks leven. Dus: probeer je telefoon zo min mogelijk te gebruiken. En laat je e-mail als het kan ongeopend.

 

☀️ Geniet optimaal van de voor- en napret van je vakantie. Praat van tevoren over wat je allemaal wilt gaan doen en zien, en haal na afloop lekker lang herinneringen op.

Dingen die de vakantiestress verhogen – en die je dus het beste kunt vermijden:

 

Psycholoog Jan licht daarnaast toe wat je beter niet kunt doen als je volledig tot rust wilt komen tijdens je vakantie. “Ga je weg? Dan is je plannen onvoldoende voorbereiden op de ‘bonnefooi’ in de meeste gevallen niet handig. Zo ben je tot het laatste moment onzeker of je wel een slaapplek hebt op de plek van bestemming, of een plek in de trein. Dat kan stress veroorzaken.”

 

“Vier ook geen vakantie met mensen die een ander idee hebben van wat een fijne vakantie-invulling is. Dan komen jouw behoeftes tijdens de vakantie onvoldoende aan bod en kom je niet genoeg tot ontspanning.”

Zo houd je het vakantiegevoel vast

 

Bijna iedereen heeft aan het eind van de vakantie wel het voornemen om het gevoel van vrijheid, ontspanning en rust zo lang mogelijk vast te houden.

 

Toch duurt een vakantiegevoel gemiddeld maar 2-4 weken. Onderzoekers noemen dit het fade-out effect: omdat je eenmaal thuis weer in je oude leef- en werkomgeving zit, zijn binnen maximaal 4 weken ook alle gevoelens die bij je vertrouwde omgeving horen weer terug.

 

Een extra valkuil kan daarbij zijn om meteen na de vakantie te denken ‘ik ben achter geraakt met werk, dat ga ik nu meteen weer inhalen’. Je vakantiegevoel gaat dan extra snel voorbij en de reserve energie die je had opgebouwd raakt meteen op. Je kunt dit gevoel voorkomen door je werktaken goed over te dragen voordat je met vakantie gaat, en een collega aan te wijzen die aanspreekpunt blijft zolang je weg bent. Het werk stapelt zich dan niet op.

 

Verder lezen 🤹 Stressverlichting on the go – effectieve anti-stress technieken voor een druk leven

 

 

Jan geeft nog een tip: “Je kunt het fade out effect ook beperken door tijdens je eerste werkweken na de vakantie een aantal avonden of dag(del)en in te plannen voor volledige rust.”

 

“Zo kun je het vakantiegevoel langer vasthouden. Schakel bijvoorbeeld bewust weer je telefoon of notificaties uit, en ontspan op een zelfde manier als tijdens je vrije dagen, met een boek of fietstocht. Gun jezelf dit ook. Je mag na je vakantie óók nog genieten en de tijd nemen voor ontspanning.”

 

6 tips om de voordelen van vakantie te behouden in je dagelijks leven

 

Een goede balans tussen activiteiten en rust, voldoende nieuwe indrukken opdoen, en niet te veel afspraken en verplichtingen die zich via je telefoon en mail aan je opdringen. De ingrediënten die een vakantie zo goed voor je maken, kun je ook door je dagelijkse leven mengen. Zo doe je dat:

 

1. Plan dagen waarop je echt even niets hoeft

 

Het is niet zo dat je je, omdat je net vakantie hebt gehad, weer volledig op je verplichtingen moet storten. Gun jezelf ook tijdens je werkwerken voldoende rust.

 

Dat geldt eigenlijk in het algemeen. Stel ontspanning niet uit totdat je vrij hebt, maar zorg voor een gezonde, houdbare routine. Het is net als met een goede conditie of een dieet: wil je er maximaal van profiteren, dan is dagelijks bijhouden het beste.

 

 

2. Bedenk wat jou een vakantiegevoel geeft

 

Een speciaal ontbijt bijvoorbeeld, een kop koffie drinken in de zon, kwetterende vogels of het geluid van de zee.

 

Denk terug aan de elementen van vakantie waar jij meteen rustig van wordt en probeer die waar het even past te implementeren in je dagelijkse leven.

 

 

3. Maak alvast plannen voor een volgende vakantie

 

Zo kun je daar alvast naar uitkijken en beleef je zo lang mogelijk voorpret. Ook helpt op tijd vakantie inplannen je om je werkweken op te delen in overzichtelijke brokken en niet te vergeten tussen het werken door tijd te nemen voor (extra) rust.

 

 

4. Herbeleef je vakantieherinneringen

 

Geniet ook zo lang mogelijk van de napret van een vakantie. Maak bijvoorbeeld een fotoboek om in terug te kijken, houd tijdens je vakantie een dagboek bij dat je kunt teruglezen, of blader af en toe door je vakantiefoto’s.

 

 

5. Doe aan mindfulness

 

Mindfulness helpt je te ontspannen en vergroot het gevoel ‘er even uit zijn’. Je kunt deze tip invullen met een meditatie, bijvoorbeeld deze bodyscan, maar ook door aan de slag te gaan met ademhalingsoefeningen.

 

 

6. Probeer af en toe offline te gaan

 

Tot slot: wat vaak veel bijdraagt aan het vakantiegevoel, is minder schermtijd dan in het dagelijks leven.

 

Dus probeer die gewoonte over te nemen na je vakantie. Door even geen social media te gebruiken en je telefoon uit te zetten, kun je je loskoppelen van de waan van de dag. En zo kom je meer in contact met je omgeving – precies de staat van zijn waarin je je op vakantie bevindt.

 

 

Het hele jaar door meer rust, minder stress

 

Hopelijk geven bovenstaande tips je handvatten en inzichten voor een goede balans tussen activiteit en rust.

 

Wil je in het dagelijks leven meer rust ervaren? En werken aan je mentale welzijn? Dan ben je bij ons aan het juiste adres. Volg onze masterclasses, groepssessies en mindfulness meditaties om je te helpen ontspannen via Spaces to OpenUp.

De volgende Live Space - Begint vandaag
Stress en piekeren
Flexibiliteit en verbondenheid in de tijd van AI en hybride werken
wo 24 apr 11:30 - 12:15 Europe/Amsterdam
Plekken beschikbaar - Masterclass

Er is veel onzeker in onze moderne tijd, behalve: verandering is de enige constante. Met de komst van hybride werken en AI is de manier waarop we werken, leren en communiceren ingrijpend veranderd.

Hoe ga je om met die snelle verandering in onze manier van werken? Dat leer je van dr. Kilian Wawoe, psycholoog en professor aan de VU Amsterdam. Hij neemt je mee in recent onderzoek naar remote werken en de verschuivingen in ons werkleven.

Ontdek:

  • – Hoe je je fysieke en mentale welzijn ondersteunt in een hybride werkomgeving
  • – Strategieën om je kennis en skills in AI uit te breiden
  • – Manieren om menselijkheid te behouden en eenzaamheid tegen te gaan in een tijd van steeds minder face-to-face contact 

 

Kun je er niet bij zijn? Geen probleem, je vindt de opname na afloop in onze bibliotheek

Aanmelden voor Space
Spaces to OpenUp

Blijf leren over bewuster leven

Neem deel aan onze groepssessies en masterclasses om te leren van onze psychologen, samen met anderen.