Ontwikkel je growth mindset: 7 manieren om uit je comfort zone te stappen

11 apr ‘23
5 min
Zelfvertrouwen
Lisanne van Marrewijk
Gecontroleerd door psycholoog Madelief Falkmann
illustratie van man met growth mindset
Een baan aannemen aan de andere kant van de wereld? Je collega aanspreken op een vervelende opmerking? Of in je eentje naar dat nieuwe restaurant? Wat voor de één vanzelfsprekend is, kan voor de ander als een enorme stap buiten je comfort zone voelen. Wat het voor jou ook betekent: buiten je vertrouwde wereld treden en je growth mindset ontwikkelen, verrijkt jouw carrière en leven.

 

Psycholoog Madelief Falkmann neemt je mee in de wereld buiten jouw comfort zone.

 

Wat is een growth mindset?

 

Mensen met een growth mindset vinden het nuttig en leuk om zichzelf te ontwikkelen, waardoor zij zich sneller ontwikkelen en groei. “Ze zijn gemotiveerd te blijven leren, krijgen energie van lastige taken en geven niet snel op als het even tegenzit. Ze zien verandering niet als iets engs, maar als een leerzame uitdaging.”

 

Verder lezen? 🤺 Zelfsabotage: Waarom staan we onszelf in de weg

 

Het omgekeerde zien we bij mensen met een fixed mindset. Zij focussen liever op wat ze al kunnen, blijven in hun comfortzone, en staan als resultaat daarvan vaker stil in hun ontwikkeling. Ze kiezen liever de veilige weg. “Veel mensen hebben een fixed mindset, omdat ons min of meer is aangeleerd om stabiel en onveranderlijk te zijn”, aldus Madelief.

 

De termen fixed en growth mindset werden geïntroduceerd door hoogleraar psychologie aan Stanford University Carol Dweck, in haar boek Mindset. “Dweck stelt dat de manier waarop je naar je eigen vaardigheden en talenten kijkt in hoge mate bepaalt hoe deze zich ontwikkelen,” legt Madelief uit.

 

Growth mindset vs. fixed mindset

 

Iemand met een growth mindset ziet intelligentie, vaardigheden en talenten als iets wat je jezelf kunt aanleren of verbeteren. Je ziet problemen als uitdagingen en tegenslagen als leermomenten. Mensen met een growth mindset:

  • geloven in hun eigen talenten
  • vinden het leuk en nuttig om zichzelf verder te ontwikkelen
  • zien onbekende situaties als een uitdaging
  • en beschouwen uitdagingen als een kans om te leren

 

Iemand met een fixed mindset ziet diezelfde eigenschappen als iets wat vaststaat, waar je mee geboren bent en wat je niet kunt verbeteren. Feedback vangen ze vaak op als kritiek en problemen voelen als tegenslag. Iemand met een fixed mindset:

  • twijfelt vaak aan diens eigen kunnen
  • heeft veel bevestiging nodig
  • focust liever op wat al bekend en mogelijk is
  • ziet uitdagingen als een kans om te falen en blijft liever bij de bekende weg

 

 

growth mindset vs. fixed mindset - OpenUp mental well-being for all

Of zoals Carol Dweck zegt: “Ben je niet slim genoeg om het probleem op te lossen, of heb je het gewoon nog niet opgelost?” Het zit hem in het vertrouwen dat je jezelf kunt verbeteren.

 

Ook deze video van After Skool illustreert mooi wat de verschillen zijn tussen de beide mindsets.

 

Waarom stapt de één makkelijker uit zijn comfort zone dan de ander?

 

“De ene persoon is van nature meer risicomijdend dan de ander. Onze persoonlijkheid bepaalt dus deels of we een growth of een fixed mindset hebben”, legt Madelief uit.

 

Daarnaast is iedereen een mix van growth mindset en fixed mindset, vertelt Dweck aan The Atlantic. Dweck: “Ook als je een overheersende groeimindset hebt, kunnen er dingen zijn die je triggeren tot een fixed mindset.”

 

Maar gelukkig kun je die growth mindset wel bij jezelf ontwikkelen. Hoe? “Je bewust zijn van het feit dat de growth en fixed mindset bestaan, kan al een eye-opener zijn”, zegt Madelief.

 

“Maar jezelf vervolgens in een omgeving brengen waar leren, uitdagingen en inspanning centraal staan, in plaats van perfectie, is volgens Dweck de beste manier om je growth mindset te ontwikkelen.”

 

In de TED Talk ‘The power of believing that you can improve’ vertelt de psycholoog en hoogleraar psychologie over een school in Chicago waar kinderen geen onvoldoende krijgen, maar een ‘nog niet’. Een manier om kinderen te vertellen dat er een leercurve is en je onderweg bent iets te leren, maar daar nog niet bent.

 

Een onvoldoende leert je dat je niet voldoende bent en het niet kan. ‘Nog niet’ leert je dat er verbetering mogelijk is.

 

Stap in jouw growth zone

 

Wil je zelf aan de slag met je growth mindset? Probeer dan eens het volgende.

 

1. Zie het als een experiment

 

Door je uitdaging te framen als een experiment, vertel je jezelf dat het oké is om fouten te maken. Want de kans dat iets fout gaat of faalt is er, maar hoe erg is dat? Juist door fouten te maken leer je.

 

2. Interpreteer spanning als een goed teken

 

Voel je spanning in je lijf wanneer je aan je uitdaging of obstakel denkt? Dan begeef je je waarschijnlijk in een gebied waar je in kunt groeien en ontwikkelen.

 

Ga maar eens na: als je een project aanneemt waar je totaal geen spanning bij voelt, dan ben je er waarschijnlijk al goed in. Daar is niks mis mee, maar je zult ook niet heel veel nieuwe dingen leren.

 

3. Bereid je goed voor

 

“Zelf vind ik het spannend om in het Engels te presenteren”, vertelt Madelief. “Ik kan twee dingen doen. Ik vraag een collega om het over te nemen. Zo blijf ik lekker veilig in mijn comfort zone, maar ik leer ook niks nieuws. Hoewel ik twijfel aan mijn vaardigheden, kan ik er ook voor kiezen om het wél zelf te doen. Door me goed voor te bereiden en veel te oefenen, word ik er nog beter in ook. Dus dat heb ik gedaan.”

 

En ging het perfect? “Nee, maar dat hoeft ook niet. Door te streven naar perfectie, maken we het onszelf onnodig moeilijk. Raken we gestrest. Ik heb de presentatie aangepakt als leerervaring en experiment (zie punt 1). Toen ik klaar was dacht ik: Wat gaaf, ik heb iets nieuws gedaan. En de volgende keer doe ik het vast beter dan vandaag.”

 

4. 20 seconds of courage

 

“Sometimes all you need, is 20 seconds of insane courage”, zijn de woorden die Matt Damon sprak in de film We bought a zoo. “And I promise you, something great will come of it.”

 

Soms moet je even door de zure appel heen, maar als je het uiteindelijk gedaan hebt, gebeuren er mooie dingen. “Denk je er al jaren aan om op schaatsles te gaan, maar durf je het niet helemaal? Schrijf je gewoon in, ga het doen!” zegt Madelief.

 

De eerste twintig seconde in een nieuw klasje vol onbekenden zijn misschien spannend, maar al snel zul je zien dat de andere leerlingen ook nog niet kunnen schaatsen en dat jullie deze leerervaring samen aangaan.

 

5. Doe het iedere dag anders

 

Je growth mindset trainen hoeft niets groots of meeslepends te zijn. Het kan ook op kleine schaal, door het aanpassen of aanleren van nieuwe routines en gewoontes.

 

“Door dagelijkse rituelen subtiel aan te passen, kun je op kleine schaal oefenen met uit je comfort zone treden”, aldus Madelief. “Fiets eens een andere route naar werk, ontbijt wat compleet anders of ga naar een ander sportklasje dan normaal.”

 

6. Vrijwilligerswerk

 

Nieuwe mensen, met nieuwe achtergronden, nieuwe verhalen en nieuwe gebruiken laten je zien hoe het anders kan. En dat het niet eng is. “Bij mijn vrijwilligerswerk bij Buurtbuik ontmoet ik mensen buiten mijn eigen bubbel. Met andere nationaliteiten, interesses, economische status en opleidingsniveau. Zij brengen mij nieuwe perspectieven bij. Zo waardevol! Vrijwilligerswerk is eigenlijk een laagdrempelige manier om buiten je eigen bubbel te treden.”

 

7. Focus op de ervaring, niet het resultaat

 

We hebben allemaal wel ‘s een kans aan ons voorbij laten gaan omdat we bang waren dat we het niet konden of het nog nooit hadden gedaan.

 

Maar vraag jezelf ‘s af: maakt het überhaupt uit of je het kunt? Het antwoord is nee. Zolang je iets leuk vindt, hoef je er niet goed in te zijn. Want als je iets leuk vindt, leer je gaandeweg wel hoe de vork precies in de steel zit.

 

Zolang je focust op de ervaring en het resultaat buiten beschouwing laat, heb je er niet alleen meer plezier in, je vindt onbewust misschien ook nog ‘s een nieuw talent.

 

De voordelen van een growth mindset

 

Door je te focussen op jezelf verbeteren in plaats van beschermen, voel je je niet bedreigd door anderen. Je bewondert anderen juist eerder, leert van hun ervaringen en inzichten en laat je inspireren door hun successen.

 

Daarnaast kun je beter omgaan met feedback en verandering, omdat je het niet opvat als kritiek of tegenslag maar het ziet als een kans om te leren.

 

Ook hou je ervan om nieuwe dingen te leren, waardoor je doorzet om je doelen te behalen. Dit helpt je om creatiever te zijn om met de juiste oplossingen te komen.

 

Tenslotte brengt het vrijheid met zich mee. Een vrijheid die ontstaat doordat je je niet laat tegenhouden door beperkende gedachten en overtuigingen. Je maakt ruimte voor nieuwe mogelijkheden en kansen en hebt tegelijkertijd de motivatie en drijfveren om het waar te maken, te falen en het opnieuw waar te maken, schrijft business magazine Forbes.

 

Een beetje te veel van het goede?

 

Volgens Madelief bestaat er ook een keerzijde aan de groeimindset. Je kunt er immers ook in doorslaan. “Als je continu bezig bent met nieuwe ervaringen opdoen, uitdagingen aanpakken en jezelf ontwikkelen, vergeet je om stil te staan bij voorgaande ervaringen. Dat kan voor onrust en spanning zorgen.”

 

Gun jezelf dan ook de tijd om te leren én reflecteren alvorens je weer doorgaat naar de volgende uitdaging.” Oftewel: Groei, maar experimenteer met mate.

 

Gepubliceerd op 28 februari 2022. Laatst bewerkt op 12 juli 2023

 

Ontwikkel jouw growth mindset

Praat 1:1 met een psycholoog over groeimindset en zelfvertrouwen

De juiste begeleiding helpt je om uitdagingen onder ogen te zien en concrete oplossingen te vinden.