Psycholoog Liliane Thoelen legt uit hoe je als bedrijf een cultuur creëert waarin zowel mentaal welzijn als productiviteit de ruimte krijgen.
“Iemand die zich mentaal en fysiek goed voelt, is veerkrachtiger, gaat makkelijker met tegenslag om en omarmt een uitdaging”, trapt Liliane af. “En logischerwijs heeft dit zijn weerslag op het werk; zo’n persoon is productiever, levert makkelijker goede resultaten en valt minder snel uit.”
Tegelijkertijd stimuleert productiviteit iemands welzijn: “Een productieve dag geeft je een gevoel van voldoening en geeft je humeur een boost. Vergelijk het met dat gevoel dat je krijgt als je een taak van je to-do-lijst afvinkt. Daar kan weinig tegenop.”
Productiviteit en welzijn brengen je dus in een opwaartse spiraal, maar het omgekeerde is ook waar: wie zich niet goed voelt, is minder productief, voelt zich daardoor minder voldaan en dat draagt niet bij aan een beter humeur.
Liliane: “Als iemand zich niet goed voelt op werk, kan zowel de motivatie als de concentratie afnemen. Dat beïnvloedt de productiviteit en werkprestaties. Bovendien heeft het effect op de relaties met collega’s. Relaties die belangrijk zijn voor een positieve sfeer. Ze bevorderen de cultuur op werk en de band met het team.”
Ook wetenschappelijk onderzoek toont aan dat mentaal welzijn en productiviteit met elkaar verbonden zijn. En het antwoord ligt in het vinden van de juiste balans.
Zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Eindhoven dat te veel werkdruk en te weinig middelen om je werk goed te kunnen doen, leiden tot respectievelijk oververmoeidheid of minder betrokkenheid op werk.
En andersom blijkt uit onderzoek van het Centre for Economic Performance: hoe beter het welzijn van medewerkers, hoe groter de winstgevendheid van een bedrijf.
Het gaat om de sweet spot tussen factoren als uitdaging en tijdsdruk, maar ook feedback en mate van autonomie. De onderzoekers van de Universiteit van Eindhoven kwamen tot het eisen-middelen model dat de relatie (en het evenwicht) aantoont tussen dergelijke factoren.
Een goede balans tussen voldoende werkeisen (deadlines, uitdaging, contacten) en voldoende middelen om met die eisen om te gaan (feedback, support van manager, baanzekerheid) zorgt voor een gezonde werkomgeving waarin mensen productief zijn en zich goed voelen.
“Als de werkdruk te hoog wordt en er te weinig middelen zijn om je werk te doen, onderstaat er een disbalans”, onderstreept ook psycholoog Liliane Thoelen.
Zo kan bijvoorbeeld het streven naar perfectie in die productiviteit averechts werken, meent Thoelen. Net zoals wanneer productiviteit op werk ten koste gaat van andere onderdelen in het leven, zoals hobby’s, sport of afspraken met vrienden.”
De psycholoog ziet regelmatig mensen die moeite hebben om een fijne balans te creëren voor zichzelf, wat kan leiden tot burn-out of verzuim. De grootste factoren die daaraan bijdragen? Overwerken en werk niet los kunnen laten (constant mails en berichten checken).
💡 De ROI van welzijn: Wat investeren in werkgeluk en welzijn oplevert
Als organisatie wil je medewerkers aanmoedigen en ondersteunen in het vinden van een gezond evenwicht dat werkt. Liliane tipt factoren om op te focussen:
1. Bevorderen van flexibiliteit en autonomie
2. Aanmoedigen van werk-privébalans
3. Creëren van een positieve en veilige bedrijfscultuur
4. Communiceren met en luisteren naar elkaar
5. Geven van (opbouwende) feedback
Uit onderzoek blijkt dat medewerkers productiever en gemotiveerder zijn en beter presteren als ze een gevoel van autonomie voelen. Deze cultuur van flexbiliteit en het vermogen om je eigen werkdag in te richten, is meer dan slechts een secundaire arbeidsvoorwaarde.
De uitdaging hier is dat er geen one size fits all is op dit vlak. Zowel voor de medewerker als de organisatie zelf is het vinden van een goede mate autonomie en flexibiliteit een doorlopend proces. Hoeveel flexbiliteit heeft iemand nodig? Tot op welke hoogte kan en wil iemand zelf beslissen over zijn taken en werkdag? Dat is voor ieder mens en iedere organisatie anders -en een proces van trial en error.
Dit artikel van HBR gaat in op de toekomst van flexibiliteit op werk en hoe je hier als organisatie mee kunt omgaan. Met als belangrijkste aandachtspunt: flexibiliteit is een vaag begrip en de manier waarop je dit implementeert verschilt niet alleen van organisatie tot organisatie, maar ook van afdeling tot afdeling en zelfs van team tot team.
Hoe dan ook dragen autonomie en flexibiliteit bij aan een goede balans tussen het werkende en privéleven. Een medewerker die de ruimte krijgt om flexibel en autonoom te werken (en wat dat inhoudt, verschilt dus van persoon tot persoon) ervaart over het algemeen een betere werkprivébalans.
Werk is goed voor ons, want het biedt zingeving en routine. Tijd voor onszelf en voor onze sociale contacten is goed voor ons, want het maakt ons gelukkig en geeft een gevoel van verbinding. Een evenwichtige werk-privébalans is een voorwaarde voor gelukkige en gezonde medewerkers.
Hoe iemand dat bereikt, is dus verschillend. Als werkgever wil je medewerkers daarom de ruimte (flexibiliteit en autonomie, zie punt 1) bieden om die te creëren.
Een goede werkprivébalans bevordert immers de productiviteit, maar ook de diversiteit binnen de organisatie en het welzijn van medewerkers. En dat heeft dan weer een positief effect op het personeelsverloop, legt HBR uit.
Hoe je medewerkers aanmoedigt en waar je op wilt letten? 👉 Dit is wat je wilt weten over de werk-privébalans
Wil je op de hoogte blijven van mentaal welzijn op het werk? Word dan lid van onze nieuwsbrief voor regelmatige updates en ideeën.
Een veilige bedrijfscultuur draagt bij aan een goed welzijn, dat blijkt keer op keer uit wetenschappelijk onderzoek. Om het belang nog wat meer aan te kaarten: we vinden het tien keer zo belangrijk als een goed salaris.
In een positieve en veilige bedrijfscultuur is ruimte om fouten te maken, te leren en te groeien. In een veilige bedrijfscultuur kunnen mensen zichzelf zijn, open over hun uitdagingen praten en worden successen met elkaar gevierd. In een veilige bedrijfscultuur staan open communicatie (zie het volgende punt) en mentaal welzijn voorop.
Aan de slag met de bedrijfscultuur om welzijn en productiviteit te bevorderen? 👉 De impact van een positieve bedrijfscultuur, en hoe je deze creëert.
Iedereen wil gehoord worden. Sterker nog: het is één van onze meest fundamentele behoeften. Je moet jezelf kunnen uiten om je veilig te voelen, we worden immers geboren met één manier om te overleven: ons vermogen om te uiten dat we pijn hebben.
In organisaties waar open met elkaar wordt gecommuniceerd, naar elkaar wordt geluisterd en mensen compassie tonen richting elkaar, heerst een veilige cultuur die welzijn en productiviteit bevordert.
Creëer een veilige ruimte waar mensen open over die uitdagingen kunnen praten. Bijvoorbeeld met een vertrouwenspersoon binnen de organisatie of een psycholoog of coach buiten de organisatie.
Stimuleer daarnaast managers en leiders om hetzelfde te doen: iemand die zelf open is, laat aan anderen zien dat het oké is om dat ook te zijn. Dat bevordert een cultuur van vertrouwen en veiligheid.
Verder lezen 👉 Hoe creëer je als manager psychologische veiligheid op werk?
Een ander belangrijk onderdeel van open communicatie is het geven en ontvangen van feedback. Effectieve communicatie staat of valt bij opbouwende feedback. Een essentieel odnerdeel van een gezonde organisatie.
Wie wilt groeien en leren, wil openstaan voor feedback. Het helpt teams en individuen verder, maar ook de organisatie wordt er beter van, onderstreept psycholoog Britt Slief in een eerder artikel.
Maak het geven en ontvangen van feedback onderdeel van de cultuur, zodat mensen er vertrouwd mee raken en het niet zien als eng of onprettig. “Feedback is nodig om te kunnen groeien. Om talenten te ontwikkelen, te motiveren en richting te geven en zo het werkgeluk te vergroten.”
Meer weten? 👉 Zo laat je feedback voor je werken (tips van een psycholoog)
Schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste blogs, webinars, interviews en informatie over mentaal welzijn voor jouw medewerkers.
