Zo steun je medewerkers die bezorgd zijn over de oorlog in Oekraïne

3 nov ‘22
4 min
Stress en piekeren
Redactie OpenUp
Gecontroleerd door psycholoog Ida Dommerholt
Ukraine
De oorlog in Oekraïne doet iets met ons allemaal. Maar waar de één zich makkelijk van de situatie kan afschakelen, maakt het bij de ander gevoelens van stress, spanning of angst los. Werknemers nemen deze gevoelens vaak mee naar het werk. Wij leggen uit hoe jij je medewerkers hierin het best ondersteunt.  

 

Eerder schreven we wat je zelf – als individu – kunt doen om met angstgevoelens rondom de oorlog om te gaan. Nu de oorlog in Oekraïne een nieuwe fase ingaat, zien we dat meer mensen zich zorgen maken en niet goed weten hoe met deze gevoelens om te gaan. Wat kun je als HR voor hen betekenen?

 

De impact van de oorlog op medewerkers

 

In de gesprekken die psychologen met medewerkers voeren, komt vooral naar voren dat mensen zich machteloos voelen of angstig worden omtrent de nucleaire dreiging. Ook hebben mensen met Russische familie over vrienden last van angst, schaamte of onzekerheid over de (mogelijke) mobilisatie van bekenden. 

 

De Franse krant Le Monde deed onderzoek onder lezers en psychiaters en zag dat gevoelens van alertheid en waakzaamheid, angst voor de toekomst, angststoornissen en slapeloosheid veel voorkomen. 

 

Als HR-manager kun je veel doen. Wij nemen je mee in de mogelijkheden:

 

1. Normaliseer iedere reactie

 

Hoewel de oorlog voor de één als een ver-van-m’n-bedshow voelt, komt het voor de ander extreem dichtbij. Hoe iemand ook reageert: geef ruimte aan verschillende reacties en erken iedere (niet kwetsende) reactie als valide. Want zoals psychiater Victor Frankl het mooi verwoordde: “Een abnormale reactie op een abnormale situatie is normaal gedrag.”

 

Je kunt via verschillende kanalen – email, intranet, screensavers op laptops, etc. – laten weten dat je het als werkgever begrijpt als de oorlog voor uitdagende gevoelens zorgt. En dat het oké is als je wat minder gefocust, creatief of belastbaar bent dan normaal. Allemaal logische gevolgen van onderliggende stress en dus heel normaal. 

 

2. Bescherm kwetsbare medewerkers tegen uitsluiting

 

Psycholoog Ida Dommerholt: “We horen in onze gesprekken dat Russische medewerkers soms onder druk worden gezet of worden uitgesloten. Zet daarom een norm binnen jouw bedrijf: uitsluiting, afwijzing of pestgedrag is nooit oké.” Communiceer hier actief over.

 

Ida gaat verder: “Het is daarbij belangrijk om te benadrukken dat Russische collega’s niet de personificatie van dit conflict zijn. Ze zijn net zo min verantwoordelijk voor wat er in Oekraïne gebeurt als iedere andere collega. En hebben net als ieder ander het recht om er niet over te willen praten.” 

 

 3. Geef tips over nieuwsconsumptie

 

Het (oorlogs)nieuws is overweldigend. Help collega’s door de volgende tips mee te geven:

  • Minimaliseer je nieuws-inname tot één keer per dag. Spreek een moment met jezelf af en hou je daaraan (bijvoorbeeld: elke avond mag ik tien minuten de nieuwsapp lezen). Zet eventueel een timer op je nieuwsapp.
  • Verkies tekstueel nieuws (een krant, app of website) boven het journaal op tv. Zo kun je zelf kiezen welke berichten je wel of niet leest en kun je ervoor kiezen om video’s niet te kijken. 
  • Kies één nieuwszender waar je je prettig bij voelt en volg alleen dit nieuws.
  • Het is natuurlijk ook een optie om geen nieuws te volgen. Wil je toch bijblijven? Laat je dan ‘s ochtends of ‘s avonds kort bijpraten door je partner of een collega. Zo weet je toch wat er speelt, maar ben je minder op de hoogte van alle details en komt het nieuws op een zachtere manier binnen. 

 

De oorlog in Oekraïne kan voor financiële stress zorgen. Zo kun je medewerkers met geldstress steunen.

 

Wil je op de hoogte blijven van geestelijke welzijn op het werk? Word dan lid van onze nieuwsbrief voor regelmatige updates en ideeën.

4. Check in bij je collega’s

 

Communicatie is key. We raden sowieso aan om dagelijks of minimaal wekelijks bij medewerkers in te checken hoe het gaat, maar als er iets speelt, zoals eerder COVID-19 en nu de oorlog in Oekraïne, is het belangrijk hier extra aandacht aan te besteden.

 

Raad managers en teamleiders aan om regelmatig in te checken bij teamleden en collega’s. Vraag hoe ze zich voelen bij de situatie in Oekraïne, zowel tijdens formele als informele momenten.

 

Stimuleer hen om aan te geven dat de deur altijd openstaat voor een gesprek, zowel met de manager zelf of HR, als met een vertrouwenspersoon of psycholoog. 

 

 

 5. Focus niet te veel op de situatie zelf

 

Wanneer je met iemand in gesprek bent over uitdagende gevoelens rondom de oorlog, is het beter om niet over de situatie zelf te spreken. Ook niet als je woorden geruststellend bedoeld zijn.

 

Focus je daarentegen op de gevoelens van de persoon zelf. Hier kun jij immers een rol in spelen. In de situatie in Oekraïne niet. Stel oprechte vragen en luister met een open en empathische houding. Waarom voelt de ander zich zo? Wat voor effect heeft dit op het dagelijks leven van de ander? Wat kun je doen om de persoon bij te staan? 

 

 

 6. Verbind mensen met elkaar

 

Weten dat je er niet alleen voor staat en dat anderen last hebben van vergelijkbare gedachten, lucht op. Verbind mensen met elkaar die hier samen over willen praten, uiteraard met toestemming van de personen in kwestie.

 

Bied ruimte om wekelijks een uurtje samen te komen om met elkaar over gevoelens te praten en tips uit te wisselen. Maak duidelijk dat hier iedereen welkom is: Russisch, Oekraïens en iedere andere nationaliteit. 

 

Weet je niet welke mensen je met elkaar moet verbinden? Faciliteer het uurtje en laat weten dat iedereen die wil, kan aansluiten. Stuur een mail uit naar het bedrijf waarin je vertelt waar en wanneer er tijd en ruimte is gereserveerd om met elkaar in gesprek te gaan. 

 

Het helpt om een vertrouwenspersoon bij deze gesprekken te laten aansluiten. Deze persoon kan het gesprek begeleiden en sturen waar nodig, om te voorkomen dat gevoelens juist heviger worden.

 

 

7. Bied steun op lange termijn

 

Het is lang niet altijd makkelijk om vinger aan de pols te houden bij al je collega’s. Logisch dat je hier wel wat hulp bij kunt gebruiken. OpenUp kan een uitkomst bieden door medewerkers de mogelijkheid te geven om op elk moment gevoelens te kunnen bespreken met een psycholoog.

 

Onze psychologen voeren veel consults met mensen die stress of spanning ervaren door de oorlogssituatie. Of het nou Oekraïense of Russische mensen zijn die zich direct met de situatie verbonden voelen, of mensen die niet direct betrokken zijn. Je kunt met onze psychologen in gesprek achttien talen, waaronder Oekraïens en Russisch.

 

Kortom, op de situatie zelf heb je geen invloed. Gelukkig kun je je werknemers wel helpen zo goed mogelijk met de situatie en daarbij behorende gevoelens om te gaan. 

👉🏼 Ontdek wat OpenUp voor jouw organisatie kan betekenen.

NL-blog-activation
Maandelijkse nieuwsbrief

Blijf up-to-date

Schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste blogs, webinars, interviews en informatie over mentaal welzijn voor jouw medewerkers.