De vraag is alleen: wat kun je als HR professional of manager preventief voor jouw personeel betekenen en waarom is dit belangrijk?
Waarom is preventie belangrijk?
In Nederland en vele andere Europese landen is de psychologische gezondheidszorg nog steeds voornamelijk geënt op genezing in plaats van preventie. Dat is een beetje de omgekeerde wereld, want het loont om juist in te zetten op preventie.
Een aantal voordelen op een rijtje:
- Ergere mentale gezondheidsklachten kunnen worden voorkomen, en daarmee (langdurig) verzuim;
- De kans op genezing is hoger als je er vroeg bij bent, waardoor complete uitval wordt voorkomen;
- Hoge verzuimkosten voor de werkgever worden voorkomen;
- Mentaal gezonde werknemers zijn innovatiever, creatiever én productiever;
- Mentaal gezonde werknemers zijn minder snel geneigd ontslag te nemen;
- Mentaal gezonde werknemers tonen sterkere betrokkenheid en loyaliteit;
- Een mentaal gezond bedrijf trekt makkelijker nieuw talent aan.
Voorkomen begint als je mentaal gezond bent
Je laat je auto jaarlijks keuren en onderhouden om te voorkomen dat ‘ie kapot gaat. Je gaat naar de mondhygiënist om je gebit goed te verzorgen en je sport om je lichaam in goede conditie te houden. Maar als het om onze mentale gezondheid gaat – ook op het werk – bestaat er de neiging om pas aan de bel te trekken als het al te laat is..
Preventie begint wanneer werknemers nog mentaal gezond zijn. Je creëert de juiste omstandigheden waardoor de kans dat uitdagingen uitgroeien tot problemen zo klein mogelijk is.
Hoe zorg je preventief voor het mentaal welzijn van personeel?
Er zijn drie pijlers die je als HR professional of manager kunt beïnvloeden om mentale gezondheidsuitdagingen bij werknemers te voorkomen:
- Bedrijfscultuur
- Fysieke gezondheid
- Juiste hulpmiddelen voor mentale gezondheid
Psychologen Eva Rüger en Pia Linden leggen je uit wat deze pijlers inhouden en wat je per pijler kunt doen.
Pijler 1: Creëer een gezonde bedrijfscultuur
Wellicht een open deur, maar een gezonde bedrijfscultuur bevordert de mentale gezondheid op de werkvloer. Wat in mindere mate een open deur is: hoe creëer je dan een gezonde bedrijfscultuur waarin openheid en veiligheid voorop staan?
- Normaliseer mentaal welzijn. “Hoe vaker er over mentale gezondheid gesproken wordt, hoe laagdrempeliger het thema wordt, hoe makkelijker werknemers zich over hun uitdagingen uitspreken”, zegt Eva. “Zorg er daarom voor dat het thema mentale gezondheid vaak besproken wordt. In nieuwsbrieven, tijdens vergaderingen, in toespraken, op het intranet.”
- Investeer in diversiteit, gelijkheid en inclusie. Een prettige bedrijfscultuur betekent niet voor iedereen hetzelfde. Daarom is het goed om het gesprek te voeren: Wat betekent een gezonde bedrijfscultuur voor jou? Hoe speelt jouw achtergrond of omgeving hierin een rol? Je kunt dit in surveys, één-op-ééngesprekken of focusgroepen bespreken.
- Focus op empathische relaties. Een bedrijfscultuur van gezonde werkrelaties, betekenisvolle interactie en voldoende ruimte voor check-ins is belangrijk: werknemers voelen zich prettiger, en trekken eerder aan de bel als ze zich even niet zo prettig voelen. Besteed ook voldoende aandacht aan sociale activiteiten buiten werk, zoals borrels en uitjes.
- Normaliseer of introduceer de mental health day. In de ideale wereld is het voor iedereen normaal om zo nu en dan een dag vrij te nemen omwille van je mentale gezondheid. Net zoals je fysiek soms niet kunt werken, is het soms ook mentaal nodig om uit te rusten.
- Prioriteer een gezonde werk-privébalans. Overwerken mag niet de norm zijn. Zorg ervoor dat iedereen voldoende rust krijgt in de avonden en weekenden, genoeg vakantiedagen opneemt en de mogelijkheid hebben extra vakantiedagen te kopen of krijgen. Vraag ook regelmatig aan medewerkers hoeveel ze overwerken en of ze denken dat dit van hen wordt verwacht. Pia: “Ik zie vaak een grote kloof tussen wat managers en HR-professionals zeggen over hun verwachtingen omtrent overwerken en wat werknemers daadwerkelijk ervaren.” Vaak wordt er gezegd dat overwerken niet de norm is, maar blijkt die norm er in de realiteit wel te zijn.
- Geef werknemers voldoende autonomie. Eén van de belangrijkste voorspellers van mentale gezondheidsklachten is de mate van autonomie die werknemers ervaren. Werknemers met een hoge werkdruk en lage autonomie zijn het vaakst vermoeid. Laat werknemers daarom zelf beslissen over werktijden, taakuitvoering en planning.
- Voer een opendeurbeleid. Zorg ervoor dat werknemers altijd weten dat ze binnen kunnen lopen als ze met een probleem zitten. Hoe klein ook. Soms is het voor werknemers makkelijker om bij een collega of een onafhankelijk persoon aan te kloppen. Een buddy- of mentorsysteem en het aanwijzen van een vertrouwenspersoon helpen hierbij.
- Voer meeting-vrije dagen in, waarin mensen met focus aan hun taken kunnen toekomen. Zo kunnen zij met een prettiger gevoel het weekend in.
