Wat kun je komend jaar verwachten als het gaat om mentaal welzijn in de onderwijssector? En hoe kun je als onderwijsinstelling je personeel het best helpen?
De ontwikkeling van mentaal welzijn in het onderwijs
De werkdruk in het onderwijs is hoog. Meer dan een derde van de leraren in het basis- en voortgezet onderwijs ervaart ‘nogal tot veel stress’.
Daarmee is de onderwijssector de meest gestreste sector in Nederland. Dit komt onder andere door de hoge werkdruk, als gevolg van het leraren- en schoolleidingtekort en hoge administratieve lasten.
Bovendien voelen veel leraren zich ondergewaardeerd en voelen ze druk door de groeiende aanwezigheid van mentale uitdagingen bij leerlingen.
Het onderwijs is de afgelopen jaren steeds meer in de spotlight komen te staan. Tijdens de lerarenprotesten in 2020 en 2021 vroegen docenten aandacht voor de stressvolle situatie en salarissen.
Daarnaast zorgde de pandemie ervoor dat het belang van goed onderwijs weer meer onder de aandacht kwam.
Wat gaat er in 2023 veranderen?
We verwachten dat de waardering voor schoolpersoneel in 2023 toeneemt. En als we naar het kabinet kijken, lijken er ook voor het personeelstekort en de werkdruk oplossingen.
In 2023 trekt het kabinet €919 miljoen uit voor hogere salarissen in het onderwijs, €300 miljoen voor het verlagen van de werkdruk in het voortgezet onderwijs en jaarlijks €128 miljoen voor het bijscholen van leraren en schoolleiders.
De tijd wijst uit in hoeverre de gemiddelde leraar hierdoor daadwerkelijk verlichting voelt. Als schoolleiding of HR-professional in het onderwijs kun je hier een positieve rol in spelen.
Hoe zorg je voor mentaal gezond personeel?
Mentaal gezond schoolpersoneel presteert beter, valt minder snel uit en neemt minder snel ontslag. Daarom is het belangrijk om te investeren in de mentale gezondheid van je personeel. Hoe kun je dat het beste doen?
1. Herken signalen van docenten met mentale gezondheidsuitdagingen
Voordat je de juiste hulp kunt inschakelen, is het belangrijk dat je de signalen herkent van iemand die niet goed in zijn vel zit.
Deze signalen zijn een verandering in gedrag op de volgende vlakken:
- Vergeetachtigheid, warrig of dromerig overkomen;
- Klagen over vermoeidheid;
- Geen zin hebben om aan sociale activiteiten deel te nemen;
- Klagen over fysieke pijntjes: rugpijn, pijnlijke nek en schouders, hoofdpijn, ontstekingen en duizeligheid;
- Regelmatig kort verzuim;
- Veel slordigheids-foutjes maken;
- Vaker stil en afwezig zijn tijdens teamvergaderingen of de lunchpauze;
- Emotioneel reageren, een kort lontje hebben;
- Een opvallend rommelige werkplek of klaslokaal.
In de praktijk blijkt het herkennen van deze signalen toch vaak lastig. Niet gek, want je hebt niet altijd evenveel zicht op elke docent. Het kan daarom helpen om hier een training in te volgen. Bijvoorbeeld deze OpenUp masterclasses over het herkennen van signalen.
2. Maak mentaal welzijn bespreekbaar
Docenten zijn vaak goede praters: het is immers hun vak. Maar praten over gevoelens, ligt vaak minder voor de hand. Het kan eng zijn om hier open over te zijn, maar vaak is die angst ongegrond. Open over gevoelens en gedachten kunnen praten, zowel met collega’s als met vrienden, werkt verlichtend en biedt inzicht.
Mentale uitdagingen zijn geen verkoudheid die vanzelf wel weer weggaat. Wanneer ze onbesproken en onbehandeld blijven, kunnen ze onnodig groter worden.
Het is daarom aan te raden om het onderwerp te normaliseren door het regelmatig te bespreken. Vraag je personeel geregeld in één-op-één met een oprechte en open houding, hoe het met hen gaat. Schroom niet om daarbij ook over je eigen gevoelswereld te praten: goed voorbeeld doet goed volgen.
Geef aan wat er allemaal beschikbaar is als iemand extra hulp nodig heeft, zoals een vertrouwenspersoon of een gesprek met een psycholoog.
