Duurzaam leiderschap: hoe self-care je een betere leider maakt

4 apr ‘23
5 min
Werkprestaties
Lisanne van Marrewijk
Gecontroleerd door psycholoog Britt Slief
Como líder o CEO, dedicas mucho tiempo a cuidar de otras personas, pero ¿quién cuida de ti? Te contamos cómo priorizarte (eso te convertirá en mejor líder).
In een leidinggevende rol houd je je constant bezig met anderen. Of jouw team zich goed voelt, of ze hun werk goed kunnen doen en waar ze tegenaan lopen. Maar hoe vaak denk je aan jezelf?

 

Een goede leider zorgt in de eerste plaats goed voor zichzelf, want je kunt er pas voor een ander zijn als je zelf lekker in je vel zit. Hoe prioriteer je jezelf?

 

Waarom je self-care serieus mag nemen

 

Gek genoeg schiet het kopje ‘self-care’ er bij de meeste mensen nog weleens bij in. Want: druk, onbelangrijk, geen tijd voor. (En eerlijk is eerlijk: soms weten we ook niet zo goed waar te beginnen.)

 

Met name als het aankomt op werk is self-care iets waar je pas aan toe komt als al je andere taken zijn afgevinkt. En zelfs dan is er wel weer iets te doen wat nuttiger is – of lijkt – dan self-care. 

 

Maar onderzoek van de Universiteit van Bremen wijst uit dat self-care een bepalende factor is voor gezond en duurzaam leiderschap. Niet alleen omdat zelfzorg leiders de energie en rust geven om er voor hun teams te zijn, ook omdat het de toon zet voor de rest van het bedrijf. Een leider die goed voor zichzelf zorgt, geeft anderen het vertrouwen dat zij dat ook kunnen doen.

 

Met andere woorden: door het goede voorbeeld te geven, sijpelt het gedrag van een CEO of leider door binnen de rest van de organisatie. Het werkt aanstekelijk en inspirerend.

 

Leiderschap en mentaal welzijn

 

Werk an sich is goed voor ons mentaal welzijn. Het geeft ons een doel, zingeving en betekenisvolle relaties met anderen.

 

Toch zijn er genoeg situaties waarin ons werk ook een averechts effect heeft op ons welzijn. Als het veel stress oplevert, als we het niet kunnen loslaten of als we onszelf er niet veilig voelen, bijvoorbeeld. 

 

Uit Amerikaans onderzoek naar de staat van mentaal welzijn op werk blijkt dat voor ruim 80 procent van de werknemers minstens één factor op werk hun mentaal welzijn aantast. Dat leidt tot verzuim (zo’n acht dagen per medewerker per jaar) en soms zelfs vrijwillig ontslag.

 

De manier waarop we ons werk inrichten, speelt hierbij een grote rol. En juist als leider – iemand met veel verantwoordelijkheden en taken – wil je ervoor zorgen dat die omstandigheden kloppen. Dat er een balans is (wat dat voor jou ook mag betekenen) en je de support hebt waar je naar verlangt.

 

Meer weten? 💡 Hoge werkdruk onder managers: zo ondersteun je leidinggevenden het beste

 

 

Dat betekent niet dat je mooi weer hoeft te spelen

 

In een wereld waarin ruim één op de zes mensen te maken heeft met mentale uitdagingen (aldus het OECD) is het volkomen normaal dat we ons niet elke dag goed voelen. Laat staan dat we elke dag productief zijn en op de top van ons kunnen zitten.  

 

En dat geldt ook voor leiders en CEO’s. Toch hebben veel leiders het idee dat ze dit niet kunnen laten zien op werk. We hebben het gevoel dat we minder serieus worden genomen als we laten zien dat we onzeker zijn, stress hebben of piekeren. 


Terwijl precies het tegenovergestelde waar is.

 

Onderzoek door hoogleraar in de psychiatrie Nassir Ghaemi toont aan dat mentale uitdagingen ons juist een sterke leider maken. Hoezo? Het stimuleert vier bijzondere kwaliteiten in mensen:

 

 

Je hoeft – ook als leider – niet altijd, elke dag opnieuw, alles op een rijtje te hebben. Open over je twijfels, zorgen en gedachten praten normaliseert al die gevoelens. Gevoelens die we allemaal herkennen, ervaren en uitdagend vinden. 

 

En door te delen wat er in je omgaat, moedig je anderen aan hetzelfde te doen. En dat is belangrijk, want juist die openheid zorgt voor een veilige werkomgeving waarin mensen zich goed voelen. 

Wil je op de hoogte blijven van geestelijke welzijn op het werk? Word dan lid van onze nieuwsbrief voor regelmatige updates en ideeën.

Self-care is onmisbaar voor goed leiderschap

 

We mogen dus wel stellen dat self-care essentieel is voor duurzaam leiderschap. Self-care helpt je bijvoorbeeld om:

 

  1. Helder te denken en realistisch naar situaties te kijken
  2. Grenzen te stellen en verwachtingen te managen
  3. Je zelfvertrouwen te vergroten en jezelf op waarde te schatten
  4. Beter te dealen met stressvolle of ingewikkelde situaties
  5. Productiever te zijn en beter te focussen (handelen naar je behoeftes heeft een positief effect op je focus)

 

En sterk persoonlijk leiderschap – de manier waarop je je eigen leven leidt – legt de basis voor het leiden van anderen.

 

Hoe vind je een goede balans?

 

Maar hoe geef je dan voorrang aan je eigen mentale gezondheid en versterk je je persoonlijk leiderschap? 

 

1. Leer je grenzen kennen (en accepteer ze)

Net als iedereen heb je als leider ook een fysieke en mentale grens. Een moment waarop je spreekwoordelijke emmer vol zit en zelfs de kleinste druppel je te veel kan zijn. 

 

Het is ten eerste dus belangrijk om je eigen grenzen te leren kennen en ze te accepteren. Als je emmer vol raakt en je merkt dat je niet meer handelt vanuit rust en vertrouwen, is het tijd om een stap terug te nemen. En eigenlijk wil je er op dat moment net voor zijn.

 

 

2. Doe het niet alleen (vraag om hulp)

Wat de situatie ook is, je staat er nooit alleen voor. Het helpt dan ook om ondersteuning te zoeken bij de mensen om je heen. 

 

Als leider kan het fijn zijn om je gevoelens en gedachten te uiten bij iemand met eenzelfde rol. Een collega kan je helpen om te gaan met jouw uitdagingen (en andersom). 

 

En schroom niet om je gevoelens ook te uiten naar je team toe. Het zorgt voor begrip vanuit de ander en helpt je om je zorgen te verlichten. You’re only human.

 

 

3. Wees je bewust van je voorbeeldrol

Dat wat jij doet heeft impact op de rest van je team (en waarschijnlijk ook de mensen daaromheen). Wetende dat precies dat is wat de wereld op dit moment nodig heeft, motiveert om gezonde keuzes te maken.

 

 

4. Ontdek van welke self-care activiteiten jij blij wordt

De één zweert bij yoga en meditatie, de ander is meer van het boksen en weer een ander vindt dezelfde effecten in het luisteren naar muziek.

 

Self-care betekent voor iedereen wat anders. Wat dat voor jou is, kan alleen jij ontdekken. Ga op onderzoek uit en ontdek wat jou rust en ontspanning biedt. 

 

Inspiratie nodig? Deze kleine stappen kun je nu nemen om voor je mentale gezondheid te zorgen

 

 

5. Ontdek wat je tegenhoudt

Er zijn ongetwijfeld dingen die je ervan weerhouden om daadwerkelijk tijd voor jezelf te nemen. Denk aan je to-do-lijst, afspraken met anderen, het huishouden. Er is altijd wel een smoes te bedenken.

 

Identificeer deze blockers en probeer ze om te draaien. Hoe kun je deze blokkades opheffen zodat je wel de tijd voor jezelf vrijmaakt? Denk aan het opnemen van nieuwe gewoontes in je dagelijkse routines (dat kost tijd maar gaat over de tijd steeds gemakkelijker, geloof ons). 

 

Of besteed op werk aandacht aan jouw zelfzorg. Doe bijvoorbeeld samen met jouw team een mindfulness-sessie. Dat helpt niet alleen jezelf, maar vergroot ook jullie verbinding.

 

En onthoud: als je geen tijd hebt om er voor jezelf te zijn, is dat het moment om er juist extra aandacht aan te besteden. 

 

Zoals het oude boeddhistische gezegde luidt: “You should sit in meditation for twenty minutes a day. Unless you’re too busy, then you should sit for an hour.”

NL-blog-activation
Maandelijkse nieuwsbrief

Blijf up-to-date

Schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste blogs, webinars, interviews en informatie over mentaal welzijn voor jouw medewerkers.