De oorlog in Oekraïne maakt allerlei gedachten en gevoelens los bij ons allemaal. Voor de één komt het heel dichtbij en zijn naasten betrokken bij de situatie in het land, voor de ander staat het wat verder van zich af. Hoe dan ook heeft de onvoorspelbaarheid een grote impact op ons welzijn. Zowel bij jezelf als bij je collega’s of andere naasten. Het is niet gek dat je die gevoelens en gedachten meeneemt naar werk.
Merk je dat een collega overweldigt is door de situatie momenteel of zie je teamleden worstelen met hun taken? Dit kun je als manager of collega (maar ook als vriend of naaste) doen om anderen hierin te steunen.
1. Normaliseer iedere reactie
In ons vorige artikel vertelden we wat je zelf kunt doen als je je zorgen maakt over de situatie in Oekraïne. We legden uit dat iedereen anders reageert op moeilijke of uitdagende situaties. En dat je daarom best mild voor jezelf mag zijn: het is oké als je je niet kunt concentreren op werk of wat warriger bent dan normaal.
Dit geldt ook voor je collega’s. Iedereen reageert anders en iedere reactie is oké. Geef als manager of HR-professional de ruimte aan verschillende reacties en erken iedere reactie als valide.
Een ‘normale’ manier van reageren op deze absurde situatie bestaat niet: “An abnormal reaction to an abnormal situation is normal behavior”, brengt neuroloog en psychiater Victor Frankl mooi onder woorden.
2. Check vaker in bij je collega’s en bied individuele steun
Werk en privé gescheiden houden, lukt en helpt niet altijd. Maken je teamleden of je collega’s zich zorgen over de situatie in het oosten van Europa, dan kan het zijn dat ze deze zorgen meenemen naar werk.
Vraag daarom wat vaker aan je collega’s hoe het met hen gaat. Of en hoe de situatie in Oekraïne hen beïnvloedt. Laat merken dat je er voor de ander bent en dat je deur open staat voor een gesprek, mocht daar behoefte aan zijn. Nodig je collega’s of medewerkers ook uit om aan te geven wat ze van jou nodig hebben om beter met de situatie om te kunnen gaan.
Het is niet direct nodig hier dagelijks over te beginnen. Als het maar duidelijk is dat er ruimte is om over dit onderwerp te spreken wanneer daar behoefte aan is.
3. Wees empathisch en luister
Met name in periodes waarin we ons machteloos voelen en op zoek zijn naar controle, is de mens geneigd om met oplossingen, adviezen en tips te komen: moet je niet wat meer tijd voor jezelf nemen? Of: moet je niet wat vaker op kantoor komen werken, zodat je afleiding krijgt?
Hiermee projecteer je jouw ideeën over hoe je collega zich zou moeten verhouden tot zijn of haar zorgen op de ander. Probeer die neiging daarom te beteugelen: wees empathisch, stel vragen en luister. Waarom voelt je collega of medewerker zich zoals hij of zij zich voelt? Heeft diegene iets nodig? Wat kun jij doen om daarin bij te staan en te helpen?
4. Focus niet teveel op de situatie zelf
Vaak hebben we de neiging om vooral over de situatie zelf te praten met elkaar. Dat is niet gek, want het wordt in bijna alle kranten, websites en programma’s meermaals besproken.
Probeer, als een collega zich zorgen maakt over de situatie, daarentegen meer te focussen op de gevoelens en gedachten die je collega heeft. Het gesprek aangaan over de bijbehorende emoties, helpt de ander om stress te verlichten. Luister en bied steun. Er zijn immers genoeg gesprekken gaande over de situatie zelf, maar minder over de bijkomende gevoelens.
5. Bied ook op lange termijn steun
Zoals je misschien ook tijdens de pandemie hebt ervaren, vragen we vooral in het begin van een crisis vaak naar elkaars gevoelens en ervaringen. Hoe langer een bepaalde situatie aanhoudt, hoe meer geïntegreerd deze raakt in onze levens, hoe meer we vergeten om bij elkaar in te checken. Wees er dus alert op om ook op langere termijn aandacht te schenken aan de gevoelens die de oorlog bij je collega’s en medewerkers kunnen oproepen.
Hopelijk helpen deze inzichten je om de mensen om je heen te kunnen steunen. Kun je zelf steun gebruiken, lees dan dit artikel. En natuurlijk staan ook onze psychologen voor je klaar. Werk je vanuit Oekraïne of samen met mensen uit Oekraïne en ben je op zoek naar steun? Dan kun je gratis een consult inplannen.
