Stijgende energieprijzen, gierende inflatie, berichten over een aanstaande recessie en onzekerheid over de toekomst brengen ongekende financiële stress bij werknemers. Dat blijkt zowel uit cijfers als uit de gesprekken die de psychologen van OpenUp voeren.
We praten je graag bij over de omvang van dit probleem en leggen uit hoe je als HR-professional werknemers met financiële stress het best kunt helpen.
Financiële stress is één van de belangrijkste mentale gezondheidsuitdagingen
Bijna 20% van de Nederlandse huishoudens heeft financiële problemen. Maar een veel grotere groep maakt zich zorgen over geld. Zo is acht op de tien Nederlanders bezorgd over stijgende prijzen. Die geldzorgen vertalen zich in gezondheidsproblemen, merkten Nederlandse huisartsen vorige maand al op. Zij zien steeds vaker patiënten met fysieke en mentale klachten door geldproblemen.
Financiële problemen raken alle facetten in ons leven. In het ergste geval raakt het onze fysieke basisbehoeften. Eten, drinken, kleding, onderdak. Het raakt daarnaast ook ons sociale leven, onze sport- en ontspanningsactiviteiten, vakanties en weekendjes weg, activiteiten tot zelfontwikkeling (zoals cursussen en scholing), omdat deze vaak geld kosten. Daarnaast beïnvloedt geldstress onze eigenwaarde.
Alles bij elkaar opgeteld, brengt geldstress dus een enorme druk met zich mee.
Waarom het belangrijk is werknemers met financiële stress te begeleiden
Financiële stress is één van de meest veelvoorkomende vormen van stress ter wereld. Geldstress kan leiden tot een slechte nachtrust, gedemotiveerd zijn, vermijden van telefoontjes en sociale contacten en fysieke pijn.
Werknemers nemen dit mee naar de werkvloer. Financiële stress heeft daardoor directe invloed op de productiviteit en werkprestaties van werknemers. Uit verschillende onderzoeken blijkt het volgende:
- Mensen met geldzorgen zijn 20% minder productief op werk
- Mensen met geldzorgen zijn zeven dagen per jaar extra ziek
- Gemiddeld is een fulltime medewerker 156 uur (gelijk aan 19,5 dag) afgeleid van werk door persoonlijke zaken
- Volgens Eldar Shafir, psycholoog aan de Universiteit van Princeton, zijn mensen met geldproblemen tijdelijk minder intelligent: ze verliezen 13 punten aan IQ
- Plannen voor de lange termijn lukt slechter, mensen nemen impulsieve beslissingen en schulden kunnen daardoor nog groter worden
- Medewerkers met geldstress hebben vaker een slechte relatie met collega’s
- Medewerkers met geldzorgen gaan twee keer vaker op zoek naar een andere baan
Het is daarom niet alleen voor de werknemer prettig als die hulp krijgt bij geldproblemen en financiële stress, het is ook voor de organisatie belangrijk. Een investering in de financiële gezondheid van werknemers, is vaak snel terugverdiend.
Wie heeft er last van financiële stress?
Volgens Nibud, het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, hebben vooral huishoudens met lagere inkomens te maken met financiële problemen. Maar dat betekent niet dat huishoudens met hogere inkomens immuun zijn. De stress onder deze groep neemt de afgelopen maanden snel toe. Eerder schreef NOS dat dit jaar een miljoen Nederlandse huishoudens in de financiële problemen zullen raken, waarvan 60% nooit eerder met geldproblemen te maken heeft gehad.
Vrouwen hebben vaker last van financiële stress. In 2021 was 48% van de Europese vrouwen bezorgd dat toenemende rekeningen een negatief effect op hun algemene welzijn zouden hebben, tegenover 41% van de mannen. Inflatie is de grootste stressfactor.
Ook laaggeletterde werknemers hebben een hogere kans op geldzorgen.